KAZIMIERZ PRZERWA-TETMAJER


Kazimierz Przerwa-Tetmaje

KAZIMIERZ PRZERWA-TEMAJER

BIOGRAM



Czytająca
TEODOR AXENTOWICZ - CZYTAJĄCA


POEZJE - WYBÓR


POEZJE

TYTUŁ

INCIPIT

SERIA PIERWSZA 1891

W JESIENI
O cicha, mglista, o smutna jesieni!
ZASNĄĆ JUŻ
Zasnąć już!.... Noc ta pochmurna, bezgwiezdna,
DO SNU
Nie mam dosyć odwagi, aby przed złem życia...
JAK DZIWNIE SMUTNE, POSĘPNE, ZŁOWIESZCZE...
Jak dziwnie smutne, posępne, złowieszcze...
SCHNĄCA LIMBA
U stóp mych dzika przepaść. W ciemnym niebie blady...
NIEWIERNY
Przychodzą na mnie godziny zwątpienia,
KONAJ, ME SERCE...
Konaj, me serce - - po co żyć ci dalej?
W OLIWNYM GAJU...
W oliwnym gaju, gdzie pachną jaśminy,
CIEŃ CHOPINA
Na wiejskie gaje, na kwietne sady,
FRAGMENCIK
Wierzę, że rację najświętszą miał,
SERIA DRUGA 1894
CREDO
Jutro?... Nie wierzę, aby lepiej było...
KTÓŻ NAM POWRÓCI...
Któż nam powróci te lata stracone...
KONIEC WIEKU XIX
Przekleństwo?... Tylko dziki, kiedy się skaleczy,
PROMETEUSZ
Ogniu, ty, co tam w ziemi wnętrznościach głęboko...
GENIUSZE
Bezduszna, ciemna, bezmyślna ludzkości,
HYMN DO NIRWANY
Z otchłani klęsk i cierpień podnoszę głos do ciebie,
PODCZAS BURZY
Wciągam wicher jak rumak, gdy na step wybieży,
EVVIVA L'ARTE
Eviva l'arte! Człowiek zginąć musi...
HYMN DO MIŁOŚCI
Tyś jest najwyższą z sił, wszystko ulega tobie,
NARODZINY AFRODYTY
Złocisty to był dzień. Błękitne zadumanie...
LEDA
Czy znacie Ledę Michała Anioła...
  ONA   
Księżyc wśród białych chmurek, którymi wiatr miota,
LUBIĘ, KIEDY KOBIETA...
Lubię, kiedy kobieta omdlewa w objęciu,
NA POGRZEB TEOFILA LENARTOWICZA
Znowu Ci, Polsko, ubył syn...
Z TATR
WIDOK ZE ŚWINICY DO DOLINY WIERCHCICHEJ
Taki tam spokój... Na gór zbocza...
MELODIA MGIEŁ NOCNYCH
Cicho, cicho, nie budźmy śpiącej wody w kotlinie,
LIMBA
Samotna limba szumi...
POZDROWIENIE
Sponad wiślanych leci fal...
LIST HANUSI
Kochany Jerzy mój! Pisę tu stela...
SERIA TRZECIA 1898
OGRÓD LESBIJSKI
Noc księżycowa. Ogród pełen cienia,
O SONECIE
Lubię sonetu trudną, misterną budowę...
WĘDROWCY
Przez ogród idą pełen cudnych kwiatów,
W KOŚCIELISKACH W NOCY
     I     
Cisza. Noc. Na zaćmioną dolinę Kościelisk...
     II     
Jaka cisza! Jak dziwnie wyglądają drzewa - -
DANAE TYCJANA
Na miękkim puchu białego posłania...
VIRGINI INTACTAE
Ust twych więc usta nie tknęły niczyje?
DYSKOBOL
Tłum widzów. On spokojnym wzrokiem metę mierzy - -
KALLIPIGOS
Etruską wazę tknięciem czułej ręki...
EKSTAZA
Nie widzę, słucham cię oczyma, biała!
POSĄG HERMESA
Rzeźbiarz Hermesa posąg wykuł marmurowy,
MASTODONTY
Burza drzew! Pniów przepaście, ocean konarów,
PIERWOTNE ZJAWISKO
Potworne pierwotnego zjawisko chaosu!
ANIOŁ PAŃSKI
Na Anioł Pański biją dzwony,
XIX WIEKOWI
Naprzód! przez zawichrzone ludzkości przewały!
RYCERZ
Jedzie, jedzie rycerz z dali,
PSYCHE
Psyche tajemna, smętna, zamyślona...
POD MARTWĄ SKAŁĄ...
Pod martwą skałą więdną górskie kwiaty,
SONETY
     I     
Sarkofag w ciemnym wykułem marmurze...
     II     
O zimny marmur opieram mą głowę...
SERIA CZWARTA 1900
IRONIA
Na każdym miejscu i o każdej dobie...
DE PROFUNDIS
O morze, morze! Czyliż jest na tobie...
DUSZA W POWROCIE
Szukam na próżno - odnaleźć nie mogę...
[ * * * ]
Czemu ty, słońce, świecisz
SZATAN
Nad oceanu przywiódł brzeg...
SATYR
Prawda? Kiedy nam serce uczucie rozpiera...
PARODIA ŻYCIA
Żyjemy często, jako te smutne jelenie...
QUI AMANT... (KTÓRZY KOCHAJĄ)
[ * * * ]
Patrzcie na twarz Jej! Czyście Ją widzieli?...
[ * * * ]
Kocham Cię za to, że Cię kochać muszę,
SERIA PIĄTA 1905
[ * * * ]
Opłyń mnie, ciemny lesie...
ŚMIERĆ
[ * * *]
Śmierci!
[ * * * ]
Cyt... to gra Śmierć...
[ * * * ]
Z daleka od ludzkiego zgiełku i mrowiska...
FRAGMENTY
[ * * * ]
Człowiek, któremu szumi wiatr we wnętrzu ducha,
[ * * * ]
O melancholio, ty, co wszystkie rzeczy...
DZWONY. TRYPTYK
CZĘŚĆ PIERWSZA
Na Anioł Pański biją dzwony,
CZĘŚĆ DRUGA
W przestrzeń powietrzną biją dzwony,
CZĘŚĆ TRZECIA
Na Anioł Pański biją dzwony,
PODSTAWA TRYPTYKU
Przebrzmiały dzwony. Wolna, cicha...
 
MARSZ ZBÓJECKI
Hej! idem w las - piórko się mi migoce!
SERIA SZÓSTA 1910
(1909 ROK)
Przeminął czas, przeminął czas...
TĘSKNICA

"...zdrowie,
Ile cię cenić trzeba, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił..."
Adam Mickiewicz

JUŻ NIE WIEM, CO POZA MNĄ BYŁO...
Już nie wiem, co poza mną było...
A KIEDY...
A kiedy będziesz moją żoną,
CIEMNY, PACHNĄCY LAS...
Ciemny, pachnący, wielki las!
NAD RZEKĄ
Taka mi się marzy wielka rzeka,
CICHE, MISTYCZNE TATRY...
Ciche, mistyczne Tatry, owe wieczne głusze...
KTO ZAWSZE TYLKO ŻYŁ W PUSTYNI...
Kto zawsze tylko żył w pustyni...
MEMU SYNKOWI
Mój synku mały, dźwignio życia...
SERIA SIÓDMA 1912
O ZAWISZY CZARNYM
ZBROJA ZAWISZY
A kiedy się zabierała wyprawa krzyżowa,
ELEGIA NA ŚMIERĆ ZAWISZY CZARNEGO
U Dunaju, u szerokiej rzeki,
 
DZIECINNY OKRĘCIK
Dziecinny okręcik płynie...
ŻYCIE
Od jesieni do jesieni...
STRASZNY ŻAL
Dziś, kiedy życia mego słońce z wolna spada,
Z FACKIEWICZÓW KUFKOWA
Z Fackiewiczów Kufkowa - bywa, czyta, gada,
JAK JANOSIK TAŃCZYŁ Z CESARZOWĄ
Pagórami, wzgórzami, równiami...
BYŁ CZAS
Był czas, żeśmy się rozumieli...
SERIA ÓSMA 1924
ŚLIMAK
Ślimak mi się powoli przed oczyma wlecze...
HYMN WSPANIAŁOŚCI
Purpury, rozrzucone na złote szafiry,
NA MOCZARACH
Przeklęty szary życia dzień - -
REFLEKSJE 
Miałem kiedyś przyjaciół - może i nie miałem...
Z NOTATEK
Serce moje znużone przynoszę w tę stronę...

POCZĄTEK SPISU

PODSTAWA TEKSTU:
KAZIMIERZ PRZERWA-TETMAJER: POEZJE, WARSZAWA 1980, s. 1209.
OPRACOWANIE: MAREK ADAMIEC, WSPÓŁPRACA H&M



WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY POLSKIEJ
VIRTUAL LIBRARY OF POLISH LITERATURE