ZBROJA ZAWISZY

 

A kiedy się zabierała wyprawa krzyżowa,

przyszedł Czarny Pan Zawisza Sulimczyk z Garbowa

do płatnerza sławetnego krakowskiego cechu,

co w fartuchu stał i z młotem, arcymistrz od miechu,

który witał go pokłonem, znał rycerza z twarzy,

zaś Zawisza mu na ramię rękę sparł i gwarzy:

"Słyszałeś to, bracie, o tym, że cny król Jagiełło

wbrew rycerzom pod krzyżami krwawe podjął dzieło;

już poluje het po puszczach i zwierzynę bije,

aby miało jeść co wojsko, gdy dźwigną kopije.

A gdy z dala u cesarza rzymskiego na dworze,

gdziem w estymie był okrutnej i w srogim honorze,

posłyszałem, że się Polska do boju porywa,

wrazem jechał, aby łańcuch nie był bez ogniwa.

Uróbże mi, proszę, bracie, zbroję, jak się patrzy,

nową zbroję na bój święty, od tego nie gładszy,

jaki ze mną Aragonu król Jan niegdy zwodził,

a któregom wyparł z siodła, ledwom go ugodził.

Ma być zbroja hartowana z grubej w plecach blachy,

abym ciężki był na koniu jak krakowskie gmachy;

ma być zbroja szmelcowana, bym jak miesiąc lśnił się,

by poznali, gdzie Zawisza i kędy on bił się."

Gdy powiedział tak, zaraz się mistrz zabrał do pracy,

kazał sobie dać do miechów dwóch tęgich duchacy,

by dmuchali wiatr na węgle, a sam miarę bierze,

by Zawiszy postać zmierzyć. "Mierz, bracie, a szczerze -

mówi rycerz - bom ci to ja nienawykły ciasno;

lubię słyszeć brzęk zbroicy, gdy ją stalą głasną,

i jest dla mnie to niemałą, płatnerzu, uciechą,

gdy mi dźwięknie między zbroją a sercem, jak echo.

Już też długo Krzyżak polskie pogranicze derbił,

czas, by mu się na łbie twardym polski miecz wyszczerbił,

wstanie Polska, jak lew z leży, i mocna, i mściwa,

więc mi kuj zbrój, aby łańcuch nie był bez ogniwa.

Ma być zbroja hartowana z grubej w plecach blachy,

abym ciężki był na koniu, jak krakowskie gmachy,

na ramiona kuj mi grubo, bym, gdy się zamierzę,

taki ciężar miał u miecza, jak z kopalń mincerze;

grubo kuj mi zbrój na uda i nagolenniki,

bym parł konia, jak kra drzewo, kiedy runę w szyki,

li na piersiach kuj mi cienko, cienko jak opłatek;

niechaj będzie stal tak cienka, jak lilii płatek,

jako lilię kuj od przodku, bym też za ojczyznę,

jeśli Niemiec to potrafi, wziął na piersiach bliznę."