WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY POLSKIEJ
VIRTUAL LIBRARY OF POLISH LITERATURE

Tadeusz MICIŃSKI
Prof.  dr hab. Tadeusz Linkner

Urodził się 9 listopada 1873 r. w Łodzi jako syn Wandy z Pruskich i Rudolfa. Tam pobierał elementarne nauki, a potem uczył się w V Gimnazjum w Warszawie (1886-1890). Po maturze, uzyskanej prawdopodobnie w Białej Cerkwi, i po guwernerce na Polesiu wyruszył na studia do Krakowa. Potem studiował w Lipsku, gdzie słuchał wykładów Wilhelma Wundta, i w Berlinie, gdzie poznał Stanisława Przybyszewskiego. Kiedy w latach 1897-98 przebywał w Hiszpanii, zainteresował się hiszpańską mistyką, tamtejszym malarstwem oraz dramatem, a za sprawą Wincentego Lutosławskiego, u którego gościł w Playa de La Mera, Platonem i anamnezą. Potem często bywał w Zakopanem, gdzie zaprzyjaźnił się ze Stanisławem Witkiewiczem, Tadeuszem Nalepińskim i Mariuszem Zaruskim. Znał Petersburg, Połągę, Rzym, Hellerau, Sztokholm i Sofię, gdzie był korespondentem tygodnika "Świat" podczas wojny bałkańskiej. Gdy wybuchła I wojna światowa, trafił jako internowany do Kaługi, a potem do Moskwy, Piotrogrodu i na Białoruś. Mieszkając w 1915 w Moskwie interesował się życiem polskiej kolonii artystycznej. Potem został oficerem oświatowym w korpusie J. Dowbora-Muśnickiego. Wracając wiosną roku 1918 do kraju, zginął zamordowany w lutym? w okolicach Czerykowa na Białorusi przez chłopów, bolszewików czy też płatnego mordercę wysłanego za nim przez Dzierżyńskiego. Grób Micińskiego znajduje się w osadzie Małe Małynicze.

Tadeusz Miciński zadebiutował jako poeta w 1896 poematem Łazarze, a w 1902 ukazał się jedyny tomik jego wierszy W mroku gwiazd. Debiutem prozatorskim była Nauczycielka, konkursowe opowiadanie ogłoszone w 1896 w "Czasie", a potem za życia pisarza zaistniały powieści Nietota. Księga tajemna Tatr (1910) i Xiądz Faust (1913) oraz tom opowiadań Dęby czarnobylskie (1911), pośmiertnie zaś wydano Witę ( 1926) i Mene-Mene-Thekel Upharisim!... Quasi una phantasia (1931). Za debiut dramaturgiczny należałoby uznać Marcina Łubę, dramat napisany wspólnie z Ignacym Maciejewskim, zaś debiutem samodzielnym była Noc rabinowa publikowana w 1902-1903 w Ateneum, a potem wydał Miciński Kniazia Patiomkina (1906) i W mrokach złotego pałacu, czyli Bazylissa Teofanu (1909). Natomiast z tekstów publicystycznych godne uwagi okazały się Do źródeł duszy polskiej (1906) i Walka o Chrystusa (1911).

Kwestia narodowa pojawi się  w publicystyce, jak chociażby w artykułach Tężyzna narodu, Dzwony Wawelu, List do współrodaków.

Tadeusz Miciński was born on 9 November 1873 in Łódź, the son of Wanda née Pruska and Rudolf Miciński. He received his elementary education there, then went on to study in the 5th Grammar School in Warsaw (1886-1890). After passing his matriculation examinations, probably in Biała Cerkiew, and after a period of tutoring in the region of Polesie, he started studying in Kraków. Later he also studied in Leipzig, where he attended the lectures of Wilhelm Wundt, and in Berlin, where he met Stanisław Przybyszewski. During his stay in Spain in the years 1897 – 98 he became fascinated by the local music, art and drama. Wincenty Lutosławski, whom he visited in Playa de La Mera, awoke his interest in Plato and in anamnesis. Miciński was a frequent guest in Zakopane, where he was friends with Stanisław Witkiewicz, Tadeusz Nalepiński and Mariusz Zaruski. He travelled to Petersburg, Połąga, Rome, Hellerau, Stockholm and Sofia, where he was a correspondent of a weekly entitled "Świat" ("The World") during the Balkan War. When the First World War broke out, Miciński was interned and transferred to Kaługa, then to Moscow, Petrograd and Belarus. Living in Moscow in 1915 he was interested in the life of the colony of Polish artists. Later he was assigned the function of an educational officer in the corps of General Dowbor-Muśnicki. On his return journey to Poland in spring 1918 he was murdered by peasants, Bolsheviks or possibly an assassin sent by Dzierżyński, near Czerykow in Belarus. The author was buried in the settlement of Małe Małynicze.

Tadeusz Miciński made his debut in 1896 with a poem entitled Łazarz ("Lazarus") and in 1902 his only collection of poems appeared, entitled W mroku gwiazd ("In the Darkness of the Stars"). His debut in prose was Nauczycielka ("The Teacher") -  a story written for a competition, published in "Czas" ("Time") in 1896. Before his death two novels appeared in print - Nietota. Księga tajemna Tatr ("Nietota. The Secret Book of the Tatra Mountains") (1910) and Xiądz Faust ("Father Faust") (1913), as well as a volume of stories, Dęby czarnobylskie ("The Oaks of Czarnobyl") (1911); posthumously - Wita (1926) and Mene-Mene-Thekel Upharisim!... Quasi una phantasia (1931). His first play was probably Marcin Łuba, co-written with Ignacy Maciejewski; his individual debut in drama was Noc rabinowa ("The Night of the Rabbis") published in 1902 – 1903 in Ateneum, followed by Kniazia Patiomkina ("Prince Potomkin") (1906) and W mrokach złotego pałacu, czyli Bazylissa Teofanu ("In the Shadows of the Golden Palace or The Basilisse of Teofan") (1909).

The most interesting journalistic works by Miciński were Do źródeł duszy polskiej ("To the Sources of the Polish Spirit") (1906) and Walka o Chrystusa ("The Fight for Christ") (1911).

Polish national issues are touched in on Micinski’s journalistic publications such as the articles Tężyzna narodu ("The Strength of the Nation"), Dzwony Wawelu ("The Bells of Wawel Castle") and List do współrodaków ("A Letter to Compatriots").

BIBLIOGRAFIA - BIBLIOGRAPHY