|
|||
KAZANIA tzw. świętokrzyskie The
Świętokrzyskie SERMONS
|
|||
|
Najdawniejszy zabytek literacki języka polskiego. Zapis pochodzi z drugiej połowy XIV wieku, powstanie na podstawie cech językowych datuje się na początek wieku XIV czy na koniec wieku XIII. Na dawność kazań wskazują formy archaiczne, nie spotykane w innych zabytkach językowych. Jest to kopia starszego oryginału; w całości zachowało się kazanie na dzień Świętej Katarzyny (25 listopada), we fragmantach zachowało się kazanie na dzień Świętego Michała (29 września), początek kazania na dzień Świętego Mikołaja (6 grudnia), urywek kazania na Boże Narodzenie (24 grudnia), urywek kazania na święto Trzech króli (6 stycznia), oraz urywek kazania na dzień Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny - czyli Święto Matki Boskiej Gromnicznej (2 lutego). Odnalazł je w roku 1890 Aleksander Brűckner. (historyk kultury i literatury, slawista, językoznawca i edytor) w czasie badań w petersburskiej Bibliotece Publicznej; 18 pasków pergaminowych służyło do wzmocnienia sznurków oprawy łacińskiego rękopisu teologicznego (pozostałe fragmenty kazań wykorzystano najprawdopodobniej do prac technicznych nad innymi księgami). Na oprawie łacińskiego kodeksu widniał znak własności biblioteki klasztornej benedyktynów z Świętego Krzyża na Łysej Górze (Góry Świętokrzyskie) - stąd nazwa zabytku, nadana przez jego odkrywcę. Po raz pierwszy zostały opublikowane w roku 1891; obecnie rękopis, po wielu zabiegach konserwatorskich, jest własnością Biblioteki Narodowej w Warszawie. O pięknie języka i o kunsztownej budowie kazań świętokrzyskich pisał Stefan Żeromski w Snobizmie i postępie. Badaczy nadal fascynuje pytanie, kto mógł być autorem, kto mógł też być słuchaczem kazań w języku polskim w okresie funkcjonowania liturgii w języku łacińskim. |
The oldest literary relic of the Polish language. The written record dates from the second half of the fourteenth century, its origin, on the basis of the language characteristics, goes back to the beginning of the fourteenth or the end of the thirteenth century. The age of the relic is indicated by archaisms, which are not found in any other language relics. This is a copy of the older original; the Sermon for St Catherine’s Day (25 November) has survived intact, the Sermon for St. Michael’s Day (29 September), the beginning of the Sermon for St. Nicholas’s Day (6 December), the fragment of the Christmas Sermon (24 December), the fragment of the Epiphany Sermon (6 January) and the fragment of the Sermon for the Purification of the Blessed Virgin Mary – Candlemas Day (2 February) have survived partially. The Świętokrzyskie Sermons were discovered in 1890 by Alexander Brückner (a historian of culture and literature, a Slavist, linguist and editor) while he was conducting research at Saint Petersburg Public Library; 18 parchment strips were used to strengthen the strings on the binding of the Latin theological manuscript (the remaining fragments of the sermons were probably used in technical work on other volumes). On the binding of the Latin codex there was the sign of ownership of the Benedictine monastery library in Święty Krzyż (Holy Cross) on Łysa Góra in the Świętokrzyskie Mountains – hence the name given to the relic by its discoverer. The Świętokrzyskie Sermons were published for the first time in 1891; after a great deal of remedial work, the manuscript became the property of the National Library in Warsaw. Stefan Żeromski, in Snobizm i Postęp ("Snobbery and Progress"), wrote about the beauty of the language and the sophisticated structure of the Sermons. The researchers still wonder who the author could be and also who the listener of the Sermons in Polish could be, at a time when the liturgy was performed in Latin. |
||
BIBLIOGRAFIA - BIBLIOGRAPHY |
|||
|
- P. Diels, Die altpolnischen Predigten aus
Heiligenkrauz, Berlin 1912. |
|||
|
|
|||