WIRTUALNA BIBLIOTEKA LITERATURY POLSKIEJ
VIRTUAL LIBRARY OF POLISH LITERATURE

Józef Bohdan DZIEKOŃSKI
Dr Marek Adamiec

Urodzony 7 lutego 1816 w Warszawie. Pochodził z rodziny szlacheckiej, jego ojciec (Tomasz) był znanym pedagogiem. Szkołę średnią ukończył w Warszawie,  medycynę studiował w Królewcu i Dorpacie, następnie (1840) w Moskwie. Nie uzyskawszy doktoratu powrócił pod koniec 1840 do Warszawy. Należał do tzw. Cyganerii Warszawskiej; przyjaźnił się z Romanem Zmorskim, Włodzimierzem Wolskim, Sewerynem Sierpińskim; razem ze Zmorskim wydał w 1843 noworocznik "Jaskułka"(!). Przyjaźnił się z Augustem Wilkońskim, brał udział w zebraniach tzw. Cechu głupców. Brał czynny udział w życiu literackim ówczesnej Warszawy. Zagrożony aresztowaniem wyjechał w przez Niemcy do Paryża (1846). Tam zapoznał się z towianizmem, został jego gorliwym wyznawcą. Czynnie współpracował z Mickiewiczem przy tworzeniu legionu włoskiego, po upadku legionu mickiewiczowskiego organizował legion toskański; chciał wyruszyć z Paryża do Włoch, lecz na skutek interwencji władz francuskich udał się do Niemiec, gdzie w 1849 brał udział w kampanii badeńskiej. Przebywał następnie w Szwajcarii, potem w Paryżu, zarabiając jako malarz i rytownik. Projektował wydanie albumu grobowców polskich za granicą, pisał historię emigracji polskiej. Zmarł w Paryżu na gruźlicę 3 lipca 1855. Wypełniając wolę zmarłego, spalono większość pozostałych po nim rękopisów.

Publikował m.in. artykuły dotyczące medycyny i chemii; w swoich opowiadaniach nawiązywał do twórczości E.T.A. Hoffmannna; w tym kręgu zainteresowań można też usytuować powieść Sędziwoj (1845).

Born in Warsaw on 7 February 1816 to a noble family; his father Tomasz was a renowned teacher. Having finished secondary school in Warsaw, Dziekoński studied medicine in Königsberg, Dorpat and Moscow (1840). After his failure to obtain a doctorate, he returned to Warsaw at the end of 1840. He belonged to so-called Warsaw Bohemia and was friends with Roman Zmorski, Włodzimierz Wolski and Seweryn Sierpiński. Together with Wolski he published in 1843 a New Year magazine titled Jaskułka (!) ("The Swallow”). The writer was a friend of August Wilkoński; he also participated in meetings of a group called Cech głupców ("Fools’ Guild") and was actively engaged in the literary life of contemporary Warsaw. Under the threat of arrest he went to Paris via Germany (1846). It was there that he became familiar with the Towianism movement and grew to be its ardent follower. He contributed actively to the creation of the Polish legion in Italy by Mickiewicz, after its defeat he organised the Tuscan legion. His attempt to leave Paris for Italy was unsuccessful; due to the intervention of the French authorities he travelled to Germany, where he participated in the Baden campaign in 1849. Later he stayed in Switzerland and in Paris, making his living as a painter and engraver. Dziekoński also planned to publish abroad an album of Polish tombs and wrote the history of Polish emigration. He died of tuberculosis on 3 July 1855 in Paris. In accordance with his will, most of his remaining manuscripts were burnt. 

Among Dziekoński’s published works were articles on medicine and chemistry; his stories bear a resemblance to the works of E.T.A. Hoffmann, the same goes for Dziekoński’s novel Sędziwoj (1845).

BIBLIOGRAFIA - BIBLIOGRAPHY

- J.B. Dziekoński, Sędziwoj. Wstęp, opracowanie tekstu i przypisy A. Gromadzki, Warszawa 1974.
- W. Szymanowski, A. Niewiarowski, Wspomnienia o Cyganerii warszawskiej. Zebrał i oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa 1964.
- P. Wilkońska, Moje wspomnienia o życiu literackim  w Warszawie. Oprac. Z. Lewinówna pod red. J.W. Gomulickiego, Warszawa 1959.
- I. Jarosińska, Józef Bohdan Dziekoński, Obraz Literatury Polskiej XIX i XX w., S.III, t.1, Kraków 1975.

SEDZIWOJ

BIOGRAMY


OPRACOWANIE: MAREK ADAMIEC