CAPUT VI

POSSIBILES ACTIONES UT EXIGUNTUR A NECESSITUDINE ET SIMILIBUS

 

Affinis

Andromache in III, Acestes in V egregie officiis affinitatis satisfaciunt.

Amicus

Amicitiae expressas actiones virtuosas habes in V et IX inter Nisum et Euryalum; me exanimant illa:

Tum super exanimem sese proiecit amicum
Confossus placidaque ibi demum morte quievit.

Non enim dulcior fatalis lectus exstincti cadavere amici. Expende et affectum Aeneae amicitiae erga Pallantem!

Hospes

Dido liberalem, sed plus nimio familiarem et munificam, Acestes, Euander fidos, beneficos, humanos exhibuere. Placet illa alacritas hospitalis Pallantis in VIII, cum Aeneas ignotus in medio Euandri sacrificio venisset, territis aliis intrepidus et alacer ipse surgit

... raptoque volat telo obvius ipse,

et paulo post

Egredere o quicumque es, ait, coramque parentem
Alloquere...!

Tum invitat humanissime:

... ac nostris succede penatibus hospes!

Expende vero antiqua humanitatis officia:

Accepitque manu dextramque amplexus inhaesit.

Modestiam hospitis expende in Euandro:

Aude hospes contemnere opes... !

Vitiosi hospitis actiones initio III expressas habes in Threicio rege, Polydori hospitantis interfectore.

Magister

 

Egregius expressus est libro IX in Bute,

Quem comitem Aseanio pater addidit.

Allegorice vero et summo ingenio poeta exprimit ibi magistrum principum. Fingit enim fuisse Apollinem in eius persona. Speculanti autem fabulas omnes Apollinis, quas exacte tradidimus in Antiquitatibus, manifestum erit significari per metamorphosem Apollinis in Butem hunc ipsum Butem fuisse in omni scientia perfectissimum: theologia, philosophia, astronomia, ethica, immo in artibus omnibus: oratoria, historica, poetica, musica, medicina. Harum enim theoria, uti diximus, Apollini tribuebatur. Sed maxime in politica ac civili praecipueque strategotica scientia exactum insinuat, cum Apollini in Butem transformato appendit

... saeva sonoribus arma.

Ut vero non speculativam tantum, sed etiam practicam, vel potius experimentalem eius exprimeret peritiam, addit:

... ibat Apollo
Omnia longaevo similis vocemque coloremque
Et crines albos...

Neque enim adolescentibus adolescentes praeficiendi. Virtus praeterea magistri est fidelitas. Videbis hanc in Bute,

...qui Dardanio Anchisae
Armiger ante fuit fidusque ad limina custos.

Discipulus

Aspice iam in Ascanio: 1. oboedientem, absistit enim a pugna monitus ab Apolline, 2. exspectationi institutionis respondentem, nam egregie Numanum iaculo sternit totamque orationem conviciosam Numani de educatione Troianorum, encomiasticam vero de educatione Rutulorum suo exemplo refellit. Mirare hic tecum, obsecro, iudicium Vergilii, mirare rerum connexionem!

 


CAPUT V

LIBRO CONTINENTUR

CAPUT VII