HEDWIGA, KRÓLOWA POLSKA

ur. 1371,1384-1399

Śpiew historyczny

 

1

Kiedy dni Piastów przecinał się wątek,

A prawo berła w Hedwidze złożone,

Na ten jedynie krwi nam lubej szczątek

Oczy Polaków były obrócone.

 

2

Jaśniała wdzięki królewska dziewica,

Pomimo tronu była płci swej chlubą,

Wspaniała postać, cudna piękność lica,

W mowie, w uśmiechu, w każdym czynie lubą.

 

3

Nie dziw, że tknięci jej cnotą i wdzięki,

Liczne książęta i rycerze mężne

Chcieli pozyskać z darem takiej ręki

Piękną niewiastę i państwo potężne.

 

4

Pierwszy Ziemowit młody i zuchwały

Rzeki: "Idę z Piastów i będę jej mężem";

Już licznym wojskiem przebiega kraj cały,

Berło i żonę chce zdobyć orężem.

 

5

Wilhelm rakuski kładł nadzieje pewne

W bogatych szatach, w utrefionych włosach;

W tym, ze z dzieciństwa znał jeszcze królewnę,

Więc dumny, dobrze tuszył o swych losach.

 

6

Gdy ci w Krakowie, z niewymownym trzaskiem

Przybywa z Wilna Jagiełło wspaniały,

Z nim bracia świetnym uderzali blaskiem,

W złotych kołczanach szparkie nosząc strzały.

 

7

Kiedy na zamku poselstwo sprawiali,

Piękność królewny mowę im odjęła,

Szmer zadziwienia rozszedl się po sali,

I lubym wstydem dziewica spłonęła.

 

8

"Pani - rzeki Witold - nie tylko swe kraje,

"Obszerną Litwę i kosztowne dary,

"Lecz ci Jagiełło z państwem rękę daje,

"Dla ciebie przodków wyrzeka się wiary

 

9

"Przyjm go" Tu Wilhelm naprzód się wydziera,

"Mnie - rzekł - z dzieciństwa zmówiona Hedwiga"

Witold zawołał: "Więc rzecz, co nas spiera,

"Niech się bez zwłoki tym mieczem rozstrzyga"

 

10

Tu zapalczywy Ziemowit przerywa

"Gróźb się nie boję, odmowy me czekam,

"Dosyć dla Piasta, ze Polska szczęśliwa,

"Ślubuj Jagiełłę, ja praw mych się zrzekam"

 

11

Hedwiga drżącym głosem odpowiada-

"Ofiary które dwa narody spoją

"Pierwszym mym prawem, to niech sercem włada

"Panuj, Jagiełło, ta ręka jest twoją"

 

12

Monarcha Litwy radością przejęty

Z bracią prawemu Bogu cześć oddawa,

Na silne barki strumień lejąc święty,

Kapłan mu kładzie imię Władysława.

 

13

Już na wyniosłym zasiadł majestacie,

A obok miejsce królowa zabiera.

Z wieńcem na głowie w złotolitej szacie,

Łagodnym okiem na swój lud spoziera

 

14

Stali ozdobni przez ubiór i zbroję,

Pierwsi z rycerstwa Litwy i Polaków,

Brzęcząc, jak gdyby pszczół wiosenne roje,

I chwiejąc piorą ogromnych szyszaków

 

15

Hedwiga mówi: "Dzielni wojownicy,

"Wspólnego odtąd doznający losu

"Drogiej krwi Piastów ostatniej dziewicy

"Wieszczego dzisiaj posłuchajcie głosu.

 

16

"Gwoli waszemu szczęściu i potędze

"Ta ręka dzisiaj Jagiełłę oddana,

"Niech jedność, w świętej stwierdzona przysiędze,

"Żadną przygodą nie będzie zerwana

 

17

"Jeśli zuchwalec starga węzeł braci,

"Ja go zarzekam w tym obliczu Boga

"Czarnym zgryzotom, niech wszystko utraci,

"Niech wieczna zawsze otacza go trwoga"

 

18

Krzyknął lud cały "Wspólni w każdej dobie,

"Zostaniem wierni twemu pokoleniu

Tu zbrojne ręce podawając sobie,

Stwierdzili jedność w czułym uściśmemu.

 

19

Odtąd Jadwiga staranie swe łoży,

By Polskę widzieć kwitnącą, bezpieczną;

Lubym swym głosem, kiedy król się sroży,

Nieraz łagodzi surowość zbyteczną.

 

20

Gnębiła włościan wojska chciwość wściekła.

Król mówił "Gwałty, niechaj sąd ukróci,

"Niech odda własność" Ta mu smutnie rzekła

"Wrócą się szkody, lecz któż łzy powróci?"

 

21

U niej z dobrocią odwaga złączona,

Bo gdy król w Litwie uśmierzał rozterki,

Targnął się Rusin, gniewem uniesiona,

Uczuła w sobie męstwo bohaterki.

 

22

Śnieżne swe czoło już hełmem ukrywa,

Na dzielnym koniu z dobranymi szyki

Uderza, twierdze, warownie zdobywa

I do poddaństwa wraca buntowmki.

 

23

To życie, tylu wsławione cnotami,

Śmierć nielitosna zbyt wcześnie przecina;

A Polak, grób jej oblewając łzami,

Piękną Hedwigę dotychczas wspomina.