XLIII

Jak Remus wuzdrzoł na woczë wukozkę Njevorto i jak pjorun spoleł gnjozdo jego szczescô.

Tero povjedzoł jem sobje tak:

— Pudzesz na Glonk do krijovkji njeboszczika krola jezora i povjesisz ringraf na scanje. Vząvszë bo bjałkę przed svjętim vołtorzem, nji mosz możnoscë vëpełnjic jego zlecenjô.

Wostavjivszë karę moję v jizdebce wu szkolnigo, teguż samigo dnja vzął jem sę i szedł. Naszedł czas ju vedle połnjô, dlotego nje beło możnoscë zańsc przed nocą na mjescé. Mjoł jô przed sobą czężkji postanovjenjé, a wutropjenjé, chternem przeszedł v wostatnim czasu, zgrezłë mje duszę. Ale krom tego serce moje beło pełné redoscë. Pon Bog, jakbe mje chcoł vënagrodzëc, doł pjękną pogodę. Sano i mjod vonjiłë nad zemją a vesoko skovronkji spjevałë, tak że mje sę przëboczeła wona pjesnjô z pustkovjovich lôt, przë jinszi worędzë spjevanô:

— Hej të, ptoszku, skovroneczku, vesoko latasz:
Povjedzże mje novjineczkę, chdze sę wobracasz! 

Ale skovronk gvesno vjedzoł, że jô szedł vezdrzec na wostatni kvjatë i zamknąc wostatné dvjerze do szczescô, bo złô ręka pomachtała przędzę mojigo żëcô.

Kjej jem zaszedł v las, to i tam słonuszko szło za mną cepłim vjidem, malującë krze jagód i boróvk i letkji, jak mgła, lestë paprocë. Nje bełbem sę dzevovoł, kjejbe jakji krosnję z długą broda, vjekové jak svjat, beło veszło i zdrzącë na mje mądrimi woczoma, beło pitało:

— Remus! Cuż sę stało, że të jidzesz v njedzelnich ruchnach bez svoji karë przez ten dużi i cechi las?

Ale żodne krosnję nje vëszło choc his vëzdrzoł, jakbe v njim ten dzivni ludk jesz przed chvjilą beł gospodarzeł i dopjeru beł szedł na wobjod.

Za lasem jô vëszedł v pole a z pola znovu v las. V lese mje naszła noc. Muszało to bëc ju njedaleko jezora, bo lecało do mje vonją vodë i rebackjich seci. Jidącë za ta vonją, doszedł jem ku reszce do brzegu jezora i zaczął szukac czołna. Naprocem, jakbe mje provadzeła jakô dobrô ręka, czorno na vodze wodbjijoł sę sztołt wostrovu, v chternim jô poznoł Glonk. Chdzes daleko szczekałë psë. Długom wobchodzeł brzeg, njimem nalozł czołen, ale vjosła v njim nje beło. Tak jô nje namiszlającë sę, vëloł z njego vodę rękoma, położeł sę na dno i rękoma vjosłovoł ku Glonkovji. Szło to barzo pomdłu, ale jô mjoł czosu dosc.

Najechavszë do brzegii, vëszedł jem na mol, co naju z njeboszczikjem Trąbą wonge przëjął, kjej jesma ze Zvadë nekała. Przéboczeł mje sę tero njeboszczik krol jezora, jak won naju z Trąbą vëstraszeł v postaceji kopjice sana. Vjidnô vëszła z njeba noc z mjesądzem i vszeskjimi gvjozdami, a jô legł na tim samim molu na wurzmje nad łączką, na chternimem v te stronë pjerszi roz sę dostoł. Vjidzec beło za vodą, v chterni szklełë sę mjesądz i gvjozdë, las wonich vesokjich jałovcóv ku Zoborom, vjidë Lipë i Rebokóv, a czuc sę dovało szczekanjé vartującich psóv ve vsach rebackjich. Som jeden v ti nocë na ti vispje i na tich vjelgjich vodach, jednak nje czuł jem sę samotni, ale dusza moja żdała spokojnô, pełnô gvjôzd i vjidu ksężecovigo, jak vjelgji vodë vkoł mje.

V ti spokojnoscë wusnął jein na lesnim mechu, nje vjem kjede i jak. Kjedem wodecknął, bjołi dzeń ju beł vëszedł na svjat i wodkreł przede mną vjidné vodë i pełną krose zemję. V drzevach nade mną ptactvo vëspjevivało svoje notë. Letkji szum vodë groł wo kraj wostrovu, rąbjącë go vązką stronką bjołi pjenjiznë. Na Zoborskjim brzegu wod stronë jałovcóv do czołna vstępovała Łovczonka ze Zobór. Jak jem ję poznoł, to v duszë moji jakbe sę dvjerze wodemknęlë, przez chterne ten bjołi dzeń i to cepłé słunko vjidną falą zalałë vszeskji moje zgrezotë i markotnosce, jakjimi napasł mje svjat za tim jezorem i za timi lasami.

Panna Klema, stojącô v czołnje, vjosłovała ku Glonkovji a ji postavnô wuroda i cudné skarnje tak wudałë, jakbe to vjidné jezoro i ten złoti dzeń vësłalë do mje svoję krolovą.

Przëbjivszë do kraju, vëcignęła czołno na pjosk. Tej zdrzącó pod gorę wuzdrzała mje. Na to v ji woczach sę zaszklełë vjidë, jak v słuńcu na gładze jezora i letkjimi nogoma podeszła ku mje. Podała mje rękę i rzekła:

—Vjedzałam, że przińdzesz. Na tvoje przëjącé wod długjigo czasu vszestko gotové.

A kjej jem na nją vezdrzoł zdzevjonimi woczoma, zjęła strzelbę, sadła na dzarnje, ręką mje roczącô, bem sodł przë nji. Tej rzekła:

— Mój wojc njeboszczik przed smjercą povjedzoł, że przińdzesz. Vjitom cebje tede!

Tej patrzeła na te łiszczącé vodë i na nen las jałovcóv na procemnim kraju. Za chvjilę woczë ji zaszłë łzami, zakreła skarnje rękoma i zaczęła barzo płakac. Pevnje przëboczeł sę ji nen straszni dzeń, kjede vëgrzebała drzozgji z pod matecznigo krza i woddała go płominjom. A mje sę ji srogji żol zrobjiło i tak vjelgô mjiłosc do nji mje duszę rozparła, żem ję wobjął za szeję i głoszczącë ji złoti vłose wo svjece zaboczeł. A wona wo mje sę sparła i długo, barzo długo płakała v wobje ręce, chternimi przëkreła svoje cudné lica.

A jak sę vëpłakała wod serca, tej wodsunęła sę wode mje i rzekła smutnim głosem:

— Vjem jô, co v Lipnje njedobri ludze z tobą zrobjilë! Wożenjilë cebje z ną njicpotą bjałką, chterna na wodpusce ve Vjelu za tobą stojała. Ale të rovnak z nją nje żijesz?

— Nje!

— Pitom, choc vjem vszestko. Bo choc ma tu za lasami v pusti mjeszkoma, vjédzô nas wo vszestkjim dochodzi, co sę na svjece dzeje. A vjédz, że jô jedinô jezdem tvoją woddaną i namjenjoną wod vjekóv. Jinaczi bëc nji może!

I vezdrzała na mje pańskjim wokjem, tak żem sobje v ti chvjilë przëboczeł vezdrzenjé krola jezora, kjej won jesz na voli chodzoł i jô go poznoł v jego krolestvje.

Na muravje pod lasem sedzałasma długą chvjilę cecho, ale dusze nasze szukałë drogji do sebje. Jaż krolevjonka jezora, pokazującë ręką na vesokji brzeg Zoborskji rzekła:

— Tak to nom roz namjenjoné, że nasze drogii nje jidą szlachem zveczajnich ludzi, a prziczina tego, że ma jezdesma z rodu stolimóv...

V dovnich czasach z połnocnich stron zjavjił sę na tim wostrovje stolim. Na Zoborach mjeszkała pora stareszkóv z jediną coreczką. Ta żevjiła starszich zdobeczą secë i strzałóv wostrich i pevnich, z łuka strzelanich. Stolim z vesokjigo wostrovu tego wuzdrzoł dzevczę i rozmjiłovoł sę v njim. A jak wono przëjachało roz na ten wostrov strzelac na zvjerza, vzął je stolim pod rękę i zaprovadzeł do svoji jomë pod zemją i wona wostała jego żoną... Po czasu nadeszlë jinszi stolimovje i vzęlë svojigo brata ze sobą na dobivanjé krolestv i złotich korun krolevskjich. Le dzevczę płaczącë wostało samo ze svojim sinem, a ten beł prawojcem nas, Zoborskjich. Ta krev stolimovô burzi sę wu nas na vszelkji gvołt i bezpravje, chdze nji możemë panovac, tam volimë wumrzec.

Ale ve mje zapadło sę vszestko, co mje ze svjatem vjązało. Zdovało mje sę, że ma dvoje le są sami na svjece, i vzął jem dzevczę pod rękę i rzekł:

— Poj ze mną!

Wona bez sprzecivjenjô ze mną szła do vjelgjigo kaminja, chturen zamikoł dvjerze do jomë krola jezora. V gromadze wodemknęłasma drogę sobje i zamknęła kamiń za sobą. Ale kjej jem doszedł do podzemnigo mjeszkanjô, tej jô vjidzoł, że ręka dzevczęca tam muszała codzeń gospodarzec. Porządk panovoł takji, że v kuchnji szklełë sę statkji, jakbe chto szekovoł mjeszkanjé dlo państva młodich ve vjeselnim domu.

V podzemni dvornjicë na stole stojałë kvjatë. Vjid przez wodemkłé lukji loł sę cepłą falą, vonjiło jezorem i kvjatami. Tak jô zjął z pjersë svoji ringraf rodu Młotkóv ze Sorbska a zarazem znak rodovi Zoborskjich na Zoborach, povjesoł go na scanje i rzekł:

— Kochom cebje, krolevjonko jezora, nad żëcé i nad vszestko, co dlo mje svjęté. Ringraf ten nje povroci na moją pjers, ale naleze won mjescé, chterno mu słuchô.

I jô czuł v ti chvjilë, że moja mova sę stała veraznô i czestô, jak voda ze zdroju.

Cze to bełë dnje, cze też tidzenje długji, com tam żeł na Glonku z moją krolevjonką, tego jô sobje nje vdarzę. Pjerszi i uwostatni roz v mojim żëcu wukochanô kobjeta wobdarovała mje mjiłoscą svoją.

Chadzałasma v ti pustinji vodni, jakbe nas le dvoje samich beło na svjece, patrzącë pod drzevami na njebo i vodę, a chvjila nom nje beła njigde długô. To znovu sedzałasma v bjołim pjosku na kraju i patrzała na jezoro. A kjej chdze daleko kanął czołen rebackji abo wodezvało sę szczekanjé psa z pod chałup ludzkjich, tej ma zdzevjonimi woczoma na sebje patrzała, jakbesma sę pitac chcała:

— Cze krom nas dvoje jesz są ludze na svjece? Jaż dnja jednigo, kjej jem vjińce z koczoróv kłodł na złoté vłose moji krolevjonkji, vëstrzeleło z poza nortu Szvedzkjigo Wostrovu chiże czołno, bjeżącë jak strzała v kjerunku Knjeji. Ledvjem wuzdrzoł a vszestka krev mje do serca zbjegła i kvjatë vëpadłë z mojich rąk.

Moja krolevjonka vjidzącô, żem zblodł, wobjęła mje szeję bjołim reminjem i ze strachem v głosu pitała:

— Cuż tobje, mój nodrogszi?

Ale jô njick nje wodrzekl le patrzeł: V czołnje jachoł Czernjik, naprocem jimu sedzała dovnô Trąbjinô v bestrich ruchnach i czervjoną mucką na głovje. Smjała sę rągającim smjechem i ceskała skarupë na vodę. Dzivni jakjis ludze provadzilë vjosla, a czołen bjeżoł tak chiże, że ledvje kanął a ju zgjinął za wostrovami.

A dzevczę zdrzącë mje v woczë, pitô:

— Cuż të tam vjidzisz, kochani mój?

— Nje vjidzałas të njick? — pitom sę.

— Njic!

— Anji tego czołna, co tak cliiże przebjeżało?

— Żodnigo czołna nje vjidzałam.

Ale jô vjedzoł v ti chvjilë, że to moje szczescé trvało nje będze, że grzech to szczescé rozbjije. Dlotego smutk srogji mje zaloł duszę a strach njeznani przed dzisem i jutrem podnjosł mje vłose na głovje.

Nje minęlo po tim anji kjile pocerzi, jak z daleka, chdze njebo stoji na zemji, kanęła vązkô czornô chmura. Zaczęła wona tak chiże pobjegac njebo, żesma woboje sę dzevovała, jak v woczach vjid dzenni gasnje.

Dzevczę vezdrzało na njebo doznanim wokjem. Ji delikatné nozdrza sę ruszałë i rzekła:

— Leci sarką!

Po chvjilë dodała!

—Tam ztąd jidze grzemot. Procem przërodzenjô jezoro ti scanë czorni nje zatrzimuje. Stari rebocë vkoł povjodają, że v takjim razu jidze burzô, jakô le co sto lôt spodô na ten nasz jezorovi svjat. Strasznô wona mô bëc i rebë bodej z głębji vërzucô na vjechrz. A jak minje, to brzegji i wostrovë nové pokazują lica. Tak je poszarpje!

Jak na potvjerdzenjé czężkji grzemot strząsł vjodrem, chterno jak wołov kładło sę na pjersë. Na czorni łavje chmur żołti, jak sarka, pase rozcągałë sę wod kuńca do kuńca. Co chvjilę rozdzerałë scanę wognjisté mołnje.

Ma dvoje sedzałasma cecho wokoma sebje v czężkjich meslach. Nje minęło poł godzenë a na svjece zapanovała noc, choc to beło le przipołnjé. Dzevczę vezdrzało na njebo, wuchveceło mje svoją cepłą rączką za dłoń i rzeklo:

— Zińdzma v doł! Burzô, chterna nachodzi, będze strasznô!

Tak ma zeszła. Ale v gorze nad nami grzemotë i łiskavjice zagrałë wognjistą pjesnją. Czuc beło, jak stari jason nad nami trząsł sę i jęczoł v korzinjach wod vjatru, chturen trząsł lasem i worzącë głębokjimi skjibami vodë, nekoł reczącé dunë na kraj. Wostrov nasz, v chternigo brzuchu ma sedzała, trząsł sę i zemja sę sepała, a cemnjicę, v chterni ma sedzała sami, rozdzeroł co chvjilę, jaż do woslepjenjô, zeloni vjid pjorunóv. V tim vjidze łiszczałë ku mje z ringrafa, zavjeszonigo na scanje, lica Matkji Boskji, gorzlevé, jak woczë sędzigo. Moja krolevjonka, zveczajno tak wodvożnô, cesnęła sę do mje, jak sarna vërzasłô. Krom wodvogji i krolevskji postavë beła wona jednak v ti chvjilë bojącą njevjastą. Rzekła:

— Tam na policzce przë łożku wojc njeboszczik przechovivoł gromnjicę. Vez ję, mój ricerzu, i zapolë, bo mje straszno. Znadz mjiłosc mje zmjenjiła na bojącą kobjetę, bo dovnji v lese njeroz bez wurzasu przeczekałam burzę pod lestami zchovanô, jak zając, i nji mogę rzec, żebem sę beła bojała.

Tak jô vstoł i zapoleł gromnjicę, chterna tero żoltim vjidem podzemną naszą jizbę wobsvjecała. Vonjô polonigo vosku rozchodzeła sę, jak v jizbje, chdze człovjek wumjerô.

A burzô na dvorze, bjicé pjorunóv, rëk dun i trząsenjé zemji anji na jeden momańt nje woprzestałë. Mogło sę zdovac, że lada chvjilę nad nami zarvje sę zemja i nas żevich pochovje, jak v grobje.

Ledvom tak pomesloł, tak zatrzęsła sę vkoł nas zemja i trzasło z taką njebivałą mocą, że wognje nom v woczach stanęłë a woboje nas podrzuceło v gorę. Zatrzeszczalë scanë jizbë naszi, zapadła sę całô scana wod jezora, wodemknąvszë szerokji vrota na jezoro, chterno ju nje vëzdrzało zburzoné vjatrem, ale tak, jakbe po njim v dzekjim tirzenju jezdzełë grzevjasté wukozkji, drzemjącé przode na dnje jezora, a tero zbudzoné burzą i grzemotem. Wodemkłą tero scaną vpadłë wone na nas i zalałë v wokamergnjenju zchronjisko nasze. Vjidzącë smjerc przed woczami, jô podskoczeł i zervoł ze scanë ringraf z Matką Boską i zavjeseł go na szeji moji krolevjonkji. Tej przëcesnąvszë ją do sebje, stanął jem na procem bjijąci mocë vód, a z pocerzem cechim na wustach zdrzałasma smjercë v woczë.

Ale ta njeprzëszła. Jakbe to beło wostatné klasnjęcé rękji rozgorzonigo Boga, grzemot popusceł i vjater. Le łiskavjice jesz co chvjilę wobsvjecałë dzekji szor na jezerze Ve vjidze łiskavjic vëstępovałë na chvjilę cemni brzegji Szvedzkjigo Wostrovu i dzivnich sztołtóv vojsko jałovcóv na vesokjim brzegu Zoborskjim. Razem z tim jakjis rożovi vjidë rozlevałë sę po vodach, jednostajni i krevavi, jak rzoze słuńca v dnje vjelgjigo mrozu. V tim mocnô duna vodë przebjegłszë przez naszą jizbę vëvaleła dvjerze do kuchnji pod korzinjami jasona. Ledvje te sę wodemkłë, a vjid straszni zaloł nas i cepło chopało, jak z pjeca. Jedno vezdrzenjé povjedzało mje, co sę stalo: Sklepjenjé nad jomą zarvało sę wod pjoruna, chturen zapoleł starodovni jason, paląci sę tero, jak vjelgô smolnjica pod njebo.

Ve vjetrze i wulevje, strzod vjidu krevavigo polącigo sę jasona i rozdzerającich njebo łiskavjic stojałasma dvoje wopuszczonich ludzi, trzimającë sę v remjonach, a valë jezora v nas bjiłë. Zemja pod nami a posova nad nami dregałë i trzeszczałë, jakbe nas v ti chvjilë chcałë pogrzebac. A ma nje vjedzała sobje radë.

V tim jedna taka vjelgô vëlała sę na nas i wuderzeła v naju czołnem, spłavjonim chdzes z pjosku. Moja krolevjonka, ledvje go wuzdrzała, porvała sę i wuchvaceła jego burtę mocnimi rękoma. Jô zdrzącë to, przëskoczeł i chveceł także. Gromadnimi sełami vëcignęłasma czołen do sebje. V njim leżałë dva vjosła i kjijonka.

— To moje czołno? — krzikało dzevczę mje do wucha przez rëk burze. — Przëtrzimej, mój drogji, a jô vëleję kjijonką vodę z njego.

Jedini to beł sposob vëdostanjô sę z jomë, chterna sę nad nami zapodała. Przez gonk, chternim jesma vjedno uwod kraju przëchodzeła, bjeżała tero dużô voda, chterna ju całé wognjisko mjała zalané. Nad wognjiskjem, ku njebu wodemkłim, poleł sę trzeszczącë stari jason i straszeł wognjem i vëvrocenjim. Zveczajną drogą naszą vrocëc sę nje beło możno. Przez wodemkłą scanę jedini retunk beł na jezoro. Pevńo Anjoł Stroż, litującë sę v sercu, nom ten czołen zesłoł.

Wobrocelësma go przodkjem do jezora i vësunąvszë na vodę, razem skoczełasma v njen. Koląbrovoł sę czołen srodze, ale dzevczę, zveczajné panovac na tich vodach, wutrzimało go v rovnoscë. Tej dało mje jedno vjosło i sadłasma wokoma sebje na łavje. Mocnimi wuderzenjami vjoseł vëdostałasma sę z pod kraju na dużą vodę. Priskało z vałóv na naju, jak v gorku z varem, a czołen skokoł, jak koń, kjej sę zapodô v smjegu albo na zibji, ale sę nje vëvroceł. Przez szor i rëk vód dzevczę mje krzikało do wucha.

— Robji tero, jak wode mje vjidzisz, cobe przodk czołna szedł procem valom, bo jinaczi naju voda zaleje abo dunë vëvrocą!

Naprocem vjidzec beło vesokji brzeg Zoborskji, ale ma vzęła kjerunk nje na nen brzeg, ale na wotvarłé jezoro. Dzub czołna vëchilivszë sę nad vodą, broł vałë vjechrzem, jak dzekô kaczka, pjerzącë v bjoli grzevë vałóv, kjej go podeszlë ze szorem. Ale bjegł spravnje. Vjosła nasze sę gjęlë do pęknjęcô wod czężkji proce, ale trzirnałë. Kjej jesma tak podprocovała sę jaż chdze po za Glonkjem wotmikała sę szerokô voda v stron Knjeji, rzekło dzevczę:

—Tero dej boczenjé! Wobrocëma sę v procemnim kjerunku. Vëjim vjosło a jô czołen zavrocę.

Wod jednigo ruszenjô vjosła czolen zatańcovoł na molu. Tero ju szła jazda z vałami, chterne nas njosłë nazod. Panna Klema kozała mje vëjąc vjosło, sama ale dovała kjerunk boczącô, be voda nas nje znjosła bliżij a bliżij ku Zoborskjim brzegom. Chiże naju tero bez proce njosłë vałë jezora, mruczącë jakbe ze spokojnoscë żesma so dała radę. Za kjile pocerzi zgrzetnęło dno czołna na pjosku pod nim laskjem vjelgjich jałovcóv na Zoborskjim brzegu.

Vëcignęłasma go dalek na brzeg, cobe go voda nje zabrała i szłasma dalij bez słova, serce pełne vdzęcznoscë do Boga za retunk ze smjertelnigo njebezpjeku.

Njedługo a przed nami kanęła vjelgô na Bożômęka postavjonô ręką moji krolevjonkji na pamjątkę, jak wojc v lińcuchach njevoli pruskji woddzękovoł sę ze sinem, jidącim na drugji svjat.

Tu jesma sę krom voli zatrzimała, a jô pitoł:

— Dokąd mje provadzisz, krolevjonko moja?

— Do dom — rzekło dzevczę.

Ale jô krąceł głovą, bom vjedzoł, żc wodtąd mje anji domu anji wubetku na svjece nje będze, jaż go nalezę v grobje. Słova mje nje chcałë jisc przez gardło, ale jô zebroł vszelką moc i jem povjedzoł:

— Dlo mje njima dodom, nodrogszô moja. Do cebje jisc njesposob be na cę nje sprovadzëc ludzkji wobmovë. Bo za svoją njevjastę vząc cebje nji mogę, kjej złi ludze mje zvjązelë z żadną i mje njemjiłą kobjetą. Ten vesokji krziż, chturen postavjiłas na pamjątkę strasznigo woddzękovanjô, nazevac mogłbe sę krziżem rozervanich serc, bo na tim molu ju po roz vtori dvoje ludzi sobje nobliższich jidze na procemni drogji, na chternich sę ju vjęcij nje zińdą. Może wurosnje kjedes pokolenjé, chternimu Smętk nie będze v stanje psuc drogji, bo przez dzirżkosc i cnotę zasłużi sobje na wopjekę Boską. Tej zaszkli vesoko na ti Bożimęce zamjast smutku i bolenjô vjid szczescô i redoscë.

I vezdrzałasma krom voli na szczit Bożimękji, chdze ji vjelgji remjona rozchodzełë sę, jakbe przëjąc chcałë vszelkji czężor ludzkji. I dzivo: Vjid sę szkleł vesoko na figurze Pana Jezusa, rożovi jak wod rzozóv jutrznji. Zdzevjoni vezdrzoł jô na jezoro. Ale tam naprocem na Glonku vesokjim płominjem jesz poleł sę stari jason, jak smolnjica stolemnô. Won dovoł ten rożanni blosk. Ale moja krolovô patrzącë także na ten poląci sę pomnjik naszigo szczescô przëboczeła sobje nasze rozińdzenjé sę i wobjęła mje sziję z vjelgjim płaczem. Ale mjała duszę poprovdze krolevską. Jak sę bo vëpłakała, vëprostovała svoję postavną wurodę, scesnęła mje rękę, jak z jakjim mocnim przërzeczenjim:

— Przed Bogjem jô tam bełam i wostanę na vjekji tvoją żoną. Cuż mje wobchodzi godanjé ludzkji. Ma dvoje jezdesma z rodu stolimóv, chternich drogji nje są jak drogji zveczajnich ludzi. Jidz z Bogjem, mój nodrogszi i jedini! Żoden przed tobą mje nje znoł, żoden po tobje mje znac nje będze. Tvój sin będze panem na Zoborach, a jak dorosnje. ringraf nasz rodovi zavjeszę na jego pjersach.

I tak ma dvoje sę rozeszła pod ną vesoką Bożąmęką. Z Glonka, jak vjelgô smolnjica, żgleł sę jason stari nad zavalonim gnjozdem naszigo krotkjigo szczescô.

 


      XLII       

REMUS

       XLIV