|
|||
Bruno SCHULZ
|
|||
|
Urodził się 12 lipca 1892 roku w rodzinie zasymilowanych galicyjskich Żydów jako najmłodsze dziecko Jakuba Schulza (właściciela sklepu tekstylnego przy Rynku miasta) i Henrietty z domu Kuhmrker, córki zamożnego handlarza drewnem. W latach 1902 - 1910 był uczniem Gimnazjum w Drohobyczu. Uczył się znakomicie, maturę zdał z odznaczeniem. W 1910 roku zaczął studiować architekturę na Politechnice Lwowskiej. W tym samym roku, w związku z chorobą ojca, sklep uległ likwidacji, a rodzina Schulzów przeniosła się do domu zamężnej siostry Bruna, Hani Hoffmanowej. Po roku przerwał studia z powodu choroby serca i płuc i wrócił do Drohobycza. W 1917 roku wraz z częścią rodziny wyjechał do Wiednia, gdzie ponownie rozpoczął studiować architekturę. Po trzech miesiącach wszyscy Schulzowie wrócili do domu w Drohobyczu. Następne lata, właściwie aż do debiutu w 1933 roku, to dla Schulza trudny okres borykania się z licznymi przeciwnościami, zarówno zewnętrznymi, jak i sprzecznościami własnej natury tak psychicznej, jak i duchowej. Od września 1924 roku zaczął uczyć rysunków i zajęć praktycznych w szkołach średnich Drohobycza. Ma z tym nieustanne kłopoty związane z brakiem dyplomu ukończenia wyższej uczelni, ze złym stanem zdrowia, z przytłoczeniem ogromną ilością godzin uczenia, niekiedy uniemożliwiającą pisanie. W 1927 roku zmarł na gruźlicę Władysław Riff, przyjaciel i literacki powiernik Schulza (nadgorliwi pracownicy dezynfekcji spalili wszystkie jego papiery). W 1931 roku zmarła matka Brunona Schulza. W 1933 roku artysta zadebiutował w "Wiadomościach Literackich" opowiadaniem Ptaki, a w tym samym roku wydawnictwo "Rój" wydało jego tomik zatytułowany Sklepy cynamonowe. Po wybuchu wojny, 24 września Niemcy ustąpili z Drohobycza, przekazując te tereny okupantowi sowieckiemu. Schulz pozostał nauczycielem drohobyckich szkół średnich. 1 lipca 1941 wojska niemieckie ponownie wkroczyły do Drohobycza. Pisarz dostał się wtedy "pod opiekę" gestapowca Feliksa Landaua, który wykorzystywał go do wykonywania licznych prac malarskich. W 1942 roku Bruno Schulz starał się ocalić swe rękopisy i rysunki, dzieląc je na kilka pakietów i przekazując zaufanym osobom spoza getta. W tym okresie pisarz planował ucieczkę z Drohobycza, przyjaciele z Warszawy dostarczyli mu fałszywe dokumenty i pieniądze. 19 listopada pisarz wybrał się do Judenratu po chleb i natrafił na "dziką akcję" miejscowego gestapo. Zginął zabity na ulicy przez Karla Günthera, gestapowca, który zamordował go w rewanżu za wcześniejsze zastrzelenie przez Landaua jego własnego protegowanego, dentysty Löwa. Pisarz, grafik, krytyk literacki. Ze Stanisławem Ignacym Witkiewiczem i Witoldem Gombrowiczem dokonał odnowienia języka artystycznego literatury polskiej. Twórczość Sklepy cynamonowe, Warszawa 1934, Sanatorium pod klepsydrą, Warszawa 1937. |
Born on 12 July 1892 to a family of
assimilated Galician Jews, he was the youngest child of Jakub Schulz
(the owner of a textile shop by the town’s market-place) and
Henrietta, née Kuhmrker, the daughter of a wealthy wood merchant. In
1902-1910 he was a student at the grammar school in Drohobycz. He was a
superb student; he passed his matriculation exams with distinction. In
1910 he started studying architecture at the
Technical University in Lwów. In the same year the shop was
liquidated because of Bruno’s father’s illness, and the
whole family moved to the home of Bruno’s married sister - Hania
Hoffman. After a year he gave up studying because of a heart and lung
illness and came back to Drohobycz. In 1917 he left for Vienna with part of his family. There he again commenced his
architectural studies. After three months all the Schulzes came back to
Drohobycz. The following years, practically until his debut in 1933,
were for Schulz a very difficult period of struggling with numerous
problems, both external ones and those pertaining to his own
psychological as well as spiritual nature. From September 1924 he
started to teach drawing and practical skills at secondary schools in
Drohobycz. He had constant problems with his teaching duties connected
with his lack of a university degree, poor health condition and the
enormous and burdensome number of teaching hours, which often left him
unable to write. In 1927 Władysław Riff, who was Schultz’s
friend and literary confidant, died of tuberculosis (the over-zealous
staff of the disinfecting service burnt all his papers). In 1931 Bruno
Schulz’s mother died. In 1933 the artist made his debut in "Wiadomości
Literackie" with a short story, "Ptaki", and in the same year the
publishing house "Rój" published his volume entitled "Sklepy cynamonowe"
("Cinnamon Shops").
After the outbreak of the Second World War, on 24 September, the Germans handed over Drohobycz into the Soviet occupiers’ hands. On 1 July 1941, the German army marched into Drohobycz again. The writer then came under the "protection" of a Gestapo officer, Feliks Landau, who used Schulz for numerous painting works. In 1942 Bruno Schulz tried to save his manuscripts and drawings by dividing them into several packages, and entrusting them to trusted people from outside the ghetto. At this time he planned to escape from Drohobycz. His friends from Warsaw provided him with false documents and money. On 19 November the writer set off to the Judenrat for some bread and fell prey to "a wild action" of the local Gestapo. He died in the street, shot by Karl Günther, a Gestapo officer who murdered Schulz in revenge for the shooting of his own protégée, a dentist called Löwe, by Landau. Writer, graphic artist, literary critic. Together with Stanislaw Ignacy Witkiewicz and Witold Gombrowicz he brought about the rebirth of the artistic language in Polish literature. Literary works: Sklepy cynamonowe ("Cinnamon Shops"), Warsaw 1934, Sanatorium pod klepsydrą ("The Sanatorium under the Sign of the Hourglass"), Warsaw 1937. |
||
BIBLIOGRAFIA - BIBLIOGRAPHY |
|||
|
- Proza,
przedmowa A.Sandauera, oprac. listów J.Ficowski, Kraków 1964. |
|||
|
|
|||