NIEKTÓRE HIEROGLIFICA
l. Słońce i Miesiąc, albo Bazyliszek, znaczą wiek.
2. Jastrząb, ze długo żyje i że w Słońce patrzy, znaczy BOGA, czasem Słońce, podczas kładzie się za Duszę Ludzką i życie, iż jako Jastrząb krwią i sercem żyje, tak i Dusza w ciele.
3. Sęp z wiatru poczynający, znaczy Matkę, albo że jest wzroku bystrego, znaczy wzrok.
4. Cenocephalus albo z psią głową ludzkie .Monstrum, znaczyło Xiężyc, iż podczas zaćmienia jego głowę ku ziemi schyla toż monstrum.
5. Lew znaczy animusz, gniew, strach.
6. Liczba 1095 znaczy milczenie, iż przez dni 1095 to jest przez trzy lata, dzieci swoje ćwiczono w milczeniu.
7. Liczba 16 znaczy wiek swawolny i rozkosz, iż od lat 16 Ludzie swawolić zaczynają.
8. Woda i ogień, iż oczyszczają, znaczą czystość i niewinność.
9. Kozieł znaczy nieczystego człeka.
10. Mysz symbolizuje podwalenie, albo upadek, iż Miasta Myszy podkopały niektóre.
11. Pelikan znaczy kochającego.
12. Pszczoła, że Matki albo Króla swego słucha, Królowi swemu znaczy subiekcję.
13. Lwia głowa z oczami otwartemi znaczy czujność.
14. Lew często znaczy wylanie Nilu rzeki, iż wtenczas exundat, gdy Słońce wchodzi w Lwa.
15. Język z okiem znaczył mowę rozumną.
16. Fenix, Ptak długo żyjący, znaczy Duszę nieśmiertelną, czasem Słońce, które wszystko oświeca i nawiedza.
17. Bocian Ptak denotuje serce, gdyż Bocian Merkuriuszowi serca rządzej poświęcony, znaczy i miłość ku Rodzicom.
18. Niebo rosę puszczające znaczy naukę innym communicabilem.
19. .Pies znaczy świętych rzeczy Pisarza, albo Doktora, który powinien allatrare, Ludzi ucząc mores. Tenże znaczy Kościołów, Kaplic, Ołtarzów Dozorcę albo Zakrystianina.
20. Ogień i woda znaczy czystość.
21. Ryba wszystko, i Ryby same jedząca, znaczyła rzecz jaką sprośną, obmierzłą.
22. Wół znaczył Męstwo, wstrzemięźliwość; a przez wołowe ucho słuch wyrażali; Koza także bystrego słuchu Hieroglifik.
23. Mucha figurowała niewstyd, bo choć odegnana, znowu się wraca.
24. Gołąb znaczy niewdzięczność, iż Matkę lub Ojca od swojej odpędza pary.
25. Wąż cały BOGA znaczy.
26. Krokodyl figuruje łakomego zdziercę.
27. Gwiazda, to BOGA, to Noc, to czas znaczy.
28. Ręka jedna Łuk, druga Tarczę trzymająca, znaczy gotowość na Wojnę.
29. Palec Ludzki znaczy dimensję.
30. Hyppotamus alias koń morski, gdy na wodę pokazuje się, Wiosnę znaczy.
31. Jeleń figurą jest wieku, czasu długiego.
32. Wilk ze Psem nienawiść znaczą.
33. Nocny kruk, wronom dzieci w nocy wyjadający, znakiem jest śmierci wszystkich pożerającej.
34. Drabina denotuje oblężenie.
35. Jaskółka znaczy Dziedzictwo bogate, Dzieciom od Rodziców zostawione.
36. Ichnejmon, albo Wydra Egypska w niebezpieczeństwie Towarzyszów zwołująca, znaczy niemocnego.
37. Wieprz, obmierzły Egypcyanom, znaczy człeka zgubionego.
38. Mulica, z natury nie płodna, figuruje niepłodne Matrony.
39. Siodło znaczy miłosne pęta.
40. Nietoperz, z natury bez pierza, znaczy człeka wiele bez sił należytych zaczynającego.
41. Żmija, wyjadająca się z żywota Matki, znaczy niewdzięczność ku Rodzicom.
42. Wilk z uciętym trocha ogonem (co sam sobie czyni w niebezpieczeństwie) znaczy człeka z niebezpieczeństwa uchodzącego.
43. Słoń, który nosa do zwietrzenia i do różnej usługi jak ręki, zażywa, znaczy człeka rozumem i siłą obrotnego.
44. Wrona zdechła, która po cztery sta lat według Naturalistów żyje, znaczy człeka już lat zupełnych.
45. Żuraw, czuwający na jednej nodze, znaczy czujność.
46. Ręka ludzka jest znakiem człeka w budowaniu gust mającego.
47. Koło znaczy Fortunę.
48. Krokodyl niewstydu i wszelkiej niecnoty jest znakiem.
49. Gałązki, dawane Kapłanom ofiaroczynnym, znaczyły przez Listki i frukta serce i język, który BOGU podczas Ofiary powinien być sakryfikowany.
50. Koń znaczy wspaniałość serca albo męstwo, ufność i wolność.
51. Łódź albo Nawa figuruje Słońce, że jak łódź po wodzie, tak Słońce po wilgotnym buja powietrzu.
52. Wół znaczy Ziemię, Oraczów, kunszta i żyzność.
53. Sphinx, Monstrum z twarzą Lwią, znaczy rozumu obrót, z męstwem złączony; item ukrytej mądrości tajemnicę, teste Kirchero.
54. Dwa Psy z Jastrzębiem i Bocianem, znaczą dwie półsferza z Słońcem i Miesiącem.
55. Oko Sprawiedliwości Przestrzegacz i Ciała stróż.
56. Ręka prawa otwarta znaczy wiktu opatrzenie, a lewa Ręka skurczona znaczy konserwację i oszczędność fortuny.
57. Baranek purpurowy Państwo znaczy.
58. Kotwica z Rybą Delfinem znaczy roztropność, albo nieskwapliwość.
59. Pierścień żelazny na ręku Damy figurował wierność w życiu, oblig miłości i niewoli. Sygnet złoty znaczy wolność i Szlachectwo, jako świadczy Ricciardus.
60. Głowa Ośla słuch, albo głupstwo znamienuje. Goła zaś i ogniła głowa w ogrodach, znaczy urodzaj. Idem.
61. Złoto znaczy Bóstwo, według Platona, lub miłość, według Rikciarda.
62. Wielkie gwoździe, albo bratnale na prawej ścianie Kościoła w Kapitolium Rzymskim znamionowały lata, co rok bowiem w Jowiszowym Kościele gwóźdź jeden wbijano w ścianę. Rufinus.
63. Wrona jest znakiem zimy i lat zgrzybiałych, nadziei i codziennego odwłóczenia, Cras Cras, i zgody. Przed człekiem siedząca, czas przyszły; za Człekiem będąca, czas przeszły; po prawej ręce lokowana, czas teraźniejszy; po lewej, czas przeszły znamienuje; na głowie kracząca, śmierć następującą figuruje, według Rikciarda.
64. Korona, na umarłych złożona, znaczy prac koniec i zwycięstwo. Taż Korona z dwunastu promieni znaczy Królów, którzy tak poddanym sprawiedliwość i hojność powinni prezentować, jak Słońce swoim 12 w roku miesiącom jasność i urodzaj. Jeszcze znaczy doskonale dokończonej rzeczy koniec. Idem.
65. Buława znaczy męstwo; sękata, guzasta znaczy trudność w cnotach.
66. Kądziel z wrzecionem znaczy nieszczęśliwe lata; z nicią przerwaną, śmierć figuruje. Wrzeciono próżne, Pannę i Panie młode znamionowało.
67. Cyprys wieczności Symbolum, że zgnilizny nic czuje.
68. Smok czujności znak, dla tego dawany przed tym na chorągwiach.
69. Pochodnia zapalona znamionowała Monarchy, Pana, Rządcy przykładne życie, którym powinien swoim praelucere. Dwie zapalone Pochodnie związane, wzajemną Miłość znaczą; zgaszone obie zmarłych Kochanków; rzucona gorejąca na nieprzyjaciół wojnę znaczy. Rykciardus.
70. Kura, a przy niej jajo, obfitość figurowały; Kogut czujność.
71. Kopia z czapką, albo z kapeluszem na wierzch włożonym, wolność znaczy; porzucona kopia na ziemię jest znakiem desperacji; dwie utkwione, trzecia na ukoś leżąca, jarzma niewolniczego są znakiem, jako świadczy Ricciardus.
72. Kozieł przy Bachusie znaczy nieczystość z okazji pijaństwa wielkiego.
73. Ogień, nałożony na Ołtarzu Westy Panny, znaczy Religię i Panieństwo; przygaszony, jego utratę i gwałt.
74. Ogniste płomienie na kopiach u Rzymianów i Arkadów boni eventus znakiem były.
75. Xięzyc niestatku znakiem; Szlachectwa u Rzymianów, do obuwia akkommodowany.
76. Papuga uczona w klatce, figuruje, że potrzeba nas czyni pojętnemi, według Sambuka Autora.
77. Kapłani, od Psa i kozy uciekający, znaczą tego charakteru do czystości oblig.
78. Sybilla na Trypodzie Bóstwo znamienuje; w Lochu albo, w skale, znaczy ukrytą prawdę, Valerius.
79. Mur, według Kirchera, znaczy albo Królestwo, albo Miasto, który mur jeżeli ma 12 Wież, albo 7 Wież, znaczy, że jeżeli te Królestwo lub Miasto będzie podległe 12 Znakom Zodyacznym, albo siedmiu Planetom, będzie szczęśliwe u BOGA.
80. Scarabaeus alias Chrząszcz, czyli Jelonek robak, znaczy Króle, Męstwo, znaczy i Słońce.
81. Wół znaczy Aspida, Bożka Egyptu starożytnego.
82. Dwa Jastrzęby znaczą Marsa i Wenusa.
83. Mala granata i główki makowe znaczą jedność.
84. Wróbel prostego Ludu jest obrazem.
85. Przepiórka znaczy Tyrona.
86. Zając czujności jest znakiem.
ARTIUM LIBERALIUM
albo Nauk wyzwolonych niektórych i różnych Scyencyi Symboliczne Abrysy.l. Scientia generalnie wyraża się przez Pannę, która na głowie skrzydła, w prawej ręce zwierciadło, w lewej globum, albo Sferę piastuje z tryangułem.
2. Disciplina, albo ćwiczenie się, malujc się z cyrkułem i munsztukiem.
3. GRAMMATYKĘ wyrażają w postaci małej Panienki, która na tablicy z Alfabetu niektóre nosi Litery, z rózgą, w lewej ręce Papugę, na znak, że w Grammatyce uczą gadać dobrze.
4. FILOZOFIA maluje się jak Panna, w subtelnej sukni, w prawej ręce Księgę, w lewej berło, na piersiach wielką literę T, na końcu szaty literę P, i między obiema literami drabinki malują. Filozofowie przed tym nosili suknie długie po kostki, brodę długą, na głowie mieli Tyaram, to jest czapkę, w jakiej i Kapłani chodzili, w jednej ręce Księgę, w drugiej Sferę noszący, jako pisze Clemens Alexandr.
5. MATEMATYKA, także specie Panny adumbratur w białym stroju, na głowie skrzydła, w prawej ręce cyrkiel, Kompas, w lewej na sukni noty i znaki mająca Matematyczne.
6. MUZYKA się wyraża jak Panna w szatach różnego koloru, w prawej ręce trąbę, na której siedzi słowik, w lewej Lutnię, na której konik siedzi.
7. MEDYCYNĘ wyrażając, malują Niewiastę z laską, koło której wąż się obwinął, po Łacinie Caduceus się zowie, czasem przydają tej Niewieście Koguta.
8. TEOLOGIĘ wyraża Caesar Ripa w postaci Panny o dwóch, twarzach, jedną, którą w Niebo, drugą, którą na ziemię patrzy, siedzi na globie, albo Sferze Niebieskiej, prawą rękę przytula do piersi, kraj szaty lewą podnosi ręką, a przy niej na ziemi koło stoi wozowe.
CNOTY i NIECNOTY
Symbolicznemi wyrażone Obrazami1. Amor Patriae wyraża się przez Męża zbrojnego, w jednej ręce Laur, w drugiej Oliwną piastującego rószczkę; ogień i oręże pod nogami jego, na znak: że na to oboje gotów z miłości Ojczyzny. Caesar Ripa w Księdze Iconologiae ou Novelle.
2. Ambitio na głowie nosi Kapelusz, Triregia, Korony, Berła, Laski &c., aż się zgina pod ciężarem, a przed nią idzie Lew. Albo też Niewiasta w podrapanych sukniach, bosa, oczy mając zasłonione, powywracane Korony rękami chwyta.
3. Amor DEI, w postaci Młodziana, rękę położył na piersiach lewą, skąd wypadają z serca płomienie; prawej zaś ręki indice na Niebo skazujący.
4. Amor zaś Divinus, Młodzian skrzydlaty, na głowie Koronę, nad którą Słońce, w ręce łuk i strzałę złocistą piastuje; Caesar Ripa. Albo też Młodzian skrzydlaty na Niebo patrzący, na którego piersiach JEZUS, w prawej ręce Hostyą z Kielichem, w lewej serce strzałą przebite.
5. Avaritia, albo Łakomstwo, maluje się w postaci Panny chudej, z rozpuszczonemi, poplątanemi kosami, w ręku worek trzyma, przy niej Dziecię chude, albo Wilk.
6. Authoritas, albo Powaga, maluje się w postaci poważnej Matrony w złotogłowiu, w prawej ręce berła, w lewej klucze piastującej. Inni ją na stolicy sadzali. Inni przydają Księgi i oręże, koło niej rozrzucone. Caesar Ripa.
7. Benevolentia, albo przyjazna chęć, wyraża się w stroju białym, w wieńcu liliowym, przy. której stoi pies łaszczący się.
8. Charitas, wyraża się w postaci Matrony w czerwonym stroju, z której głowy wybucha płomień ognisty, w prawej ręce serce gorejące, w lewej dziecię piastuje.
9 Clementia, albo łaskawość, na Lwie umitygowanym jeździ, pociski od siebie niby odrzuca, albo też oliwne rózgi trzyma, a oręże ma podeptane pod nogami.
10 Concordia, Zgoda, jedność, reprezentuje się przez Matronę siedzącą, w ręce jednej tacę, w drugiej Cornucopiam, alias róg obfitości trzyma; albo też Matrona trzyma szalę pełną serc; albo para Synogarlic, berło rozdwojone dwiema gałązkami Laurowomi spajają z napisem: Revincta virebunt. Albo też trzyma. Osoba snop pocisków, lub kopii, związany; a na nim siedzi para gołębi; albo też Niewiasta trzyma Fasces z toporem i serce na tacy.
11. Castitas, albo Czystość, maluje się specie Młodziana, dyscyplinę piastującego w prawej ręce, a w lewej sito, podpasany pasem popisanym temi słowy: Castigo corpus meum. Przy nogach Kupidyn, zawiązane oczy, mający, z zerwaną u Łuka cięciwą. Caesar Ripa.
12. Conscientia, albo Sumnienie, wyraża się obrazem Niewiasty pięknej na twarzy, w zwierzchniej sukni białej, a w spodniej czarnej, piłkę trzyma w ręce, na piersiach siedzi wąż serce gryzący.
13. Constantia, albo stateczność, adumbruje się w osobie Młodziana z gołemi ramionami, ręką prawą Koronę, lewą miecz piastujący, i tenże do ognia kładzie; albo też Niewiasta z jednej strony Kolumnę, z drugiej miecz piastuje, i tenże z ręką nad ogniem trzyma.
14. Consilium, Rada, reprezentuje dobrze obraz starca, który na szyi złoty nosi łańcuch z sercem wiszącym, w prawej ręce Księgę, w lewej sowę, według Bochiusza.
15. Crudelitas, albo okrucieństwo, reprezentuje się osobą Niewiasty, na głowie szyszak do tygrysa podobny, w prawej miecz, w lewej głowę ludzką jeszcze krwawą piastującej.
16. Desiderium, to jest pragnienie, maluje się w postaci Panieńskiej, z otwartemi piersiami, z welum różnego koloru, a na sercu daje się widzieć płomień. Możesz przydać jelenia, blisko z źrzódła pijącego.
17. Dolor, albo żal, wyraża Mąż w pół obnażony, którego nogi w łańcuchach, piersi wąż kąsa. Caesar Ripa temuż Mężowi przydaje dla lepszej expressji pochodnię zgaszoną, dym puszczającą, i gałązkę piołunu.
18. Dominium sui, albo Rządzenie, władza nad sobą; Mąż siedzi na Lwie ochełznanym i zacinanym.
19. Distinctio, albo różność, jest Niewiasta, w prawej ręce grabie, w lewej sito piastująca.
20. Ecclesia, albo Kościół Święty, alias Prawowiernych zcbranie, wyraża się osobą Niewiasty w Koronie Papieskiej, piastującej Krzyż, na ramieniu wspartej, a tu koło niej tablice z Mojżeszowym Przykazaniem leżą z oboch stron. Albo też osoba poważna w Trireginum Papieskim wsparta na Księdze z napisem: Credo; w prawej trzyma Krzyż, do którego Bałwochwalstwo i Herezja przykrępowane, według Bochiusza. Przydaje Caesar Ripa tejże osobie gołębicę nad głową i dwa klucze w ręku.
21. Eleemosyna, albo jałmużna, maluje się w postaci Matrony z twarzą zasłonioną i całym pokrytym ciałem, na wierzchu głowy kaganiec a rękami z pod szat ubogim daje jałmużnę, według Bochiusza.
22. Error, albo błąd, dobrze adumbruje Młodzian, Męża na tarczy malowanego mający, i zawiązane oczy na rozstaniu dróg, kijem drogę macający.
23. Fama, albo Sława wyraża się przez Niewiastę w delikatne chusty ubraną, podpasaną, tu owdzie latającą, trąbiącą; albo też wyraża się przez Monstrum skrzydlate, wiele języków, oczu i uszu mające; albo też osoba ta i suknie i skrzydła ma oczyma napełnione, na dwóch trąbach grająca, jedną ku górze, drugą na dół. Lub też Panna w długim, delikatnym welum aż do ziemi, oczu, uszu, ust pełnym, z skrzydłami; w prawej ręce trąbę piastuje. Jeżeli zaś chcesz Famam bonam reprezentować, osadź ją na tygrysie, od trąby daj Chorągiew, na której Imię Encomizandi napisz. Fama zła wyraża się tak, jak wyżej, ale z skrzydłami Niedoperza, z Chorągwią czarną wiszącą od trąby.
24. Felicitas wyraża się przez Matronę w prawej ręce Caduceum, alias Laskę w górze skrzydlatą, wężem obwinioną, piastująca; w lewej ręce Cornucopiam, alias róg pełen kwiatów, fruktów. Albo też dwa rogi takich, a w pośrzodku ich trzyma Caduceum Matrona. Lubo też siedzącą wyrazić na tronie osobę wysokim, w jednej ręce Caduceum, w drugiej Cornucopiam piastująca.
25. Fides, albo Religio, maluje się w postaci Niewiasty z długim Krzyżem, jedną nogą ukoronowanego Cesarza Poganina, drugą Heretyka do góry Ewangelię źle tłumaczoną podnoszącego depcze. Czasem się maluje Panna w stroju białym, Krzyż i Kielich piastująca, na który wlepione ma oczy; albo też niech Prawo Mojżeszowe na tablicach trzyma, albo też w jednej ręce klucze piastuje, drugą Pyramidy się tyka z napisem: Super hanc Petram, Caesar Ripa. Inni u Besseusza Fidem malowali, że Fides Króla, to jest rozum, rzuca w łańcuch, innych ma pod nogami, to jest zmysły; w ustach ma zausznicę: bo Fides ex auditu; w ręku Kielich z Hostią. Inni Religią wyrażają przez Merkuriusza Bożka, że jak ten Nuntius Deorum, tak Religia ima Summis, alias Niebieskie rzeczy z ziemskiemi godzi, Iże tenże Bożek sercem włada, które BOGU Święta Religia ofiaruje, według Augustyna. Caesar Ripa wyraża Religię osobą Panienki w długich szatach białych, w paludamencie błękitnym, gwiazdami upstrzonym, w wieńcu z kwiatów, na piersiach ma Słońce, w ręku Krzyż długi.
26. Flagellum DEI, wyraża Mąż w szatach czerwonych, z dyscypliną i piorunem.
27. Fortitudo, albo Męstwo, w wieńcu dębowym stojąca, przy wielbłądzie, pracowitym bydlęciu, w ręku buławę, na głowie paszczę Lwią piastuje. Albo też osoba na kształt Pallady zbrojna, kopię z palmą i tarczę z Lwem piastuje.
28. Fortuna trzyma w prawej ręce żagiel, w lewej Cornucopiam, alias róg z kwiatami i ziołmi, znacząc abundantiam. Drudzy ją malują stojąca na jabłku albo kuli, z warkoczem na czole rozczochranym od wiatru, z welum od wiatru nadętym i jak Xiężyc na nowiu wygiętym. Inni ją malują z kołem częścią białym, częścią czarnym.
29. Gratia DEI, maluje się w postaci Panienki obnażonej, promieńmi otoczonej zewsząd, która z.kornukopii albo rogu sypie na ziemię Berła, Korony Papieskie, Królewskie, Kapelusze, Infuły, Laski, Buławy. Inni ją malują także w postaci urodziwej, w złoto, klejnoty ukoronowanej, w prawej ręce gałązkę oliwną z Księgą, w lewej tarczę piastującej.
30. Herezya, maluje się pod osobą wyschłej baby, szpetnej na twarzy, z rozczochranemi włosami, z ust dym wypuszcza, w lewej ręce trzyma Księgę, z której węże dobywają się, w prawej także piastuje węże.
31. Hypokryzya, wyraża się postacią Białogłowy w stroju Dewotek, modlącej się na książce, jedną Koronę w ręku, drugą ma u pasa, daje jałmużnę publicznie, nogi ma drapieżnych ptaków.
32. Honor, jak Panna stoi z podniesioną kopią, z tej strony aż po pas odkrytą, w lewej ręce piastuje Cornucopiam, na głowic włosy rudo, pod nogami zdeptany szyszak. Albo też Młodzian się maluje pięknie w Laurowym wieńcu na kopii wsparty; od ramion złoty wisi łańcuch, jedną nogą szyszak depcze z napisem: In omne aurum. Inni wyrażają Honor siedzący na wozie, który ciągną Słonie, a z tyłu Gloria wkłada na głowę Koronę.
33. Idololatria, albo Bałwochwalstwo, wyraża się osobą Matrony ślepej przed cielcem z trybularzem klęczącej, według Cezara Ripy.
34. Ignorantia, albo nieumiejętność, maluje się jak Młodzian na ośle siedzący z zawiązanemi oczyma.
35. Indocilitas, to jest Tępość, nieuczenie się, wyraża się przez Niewiastę siedzącą, która osła uzdeczką do siebie ciągnie; z drugiej strony wieprza trzyma za ryło.
36. Irresolutio, maluje się w osobie Niewiasty siedzącej na kamieniu, w jednej ręce jednego, w drugiej drugiego podobnego piastuje ptaka.
37. Jus Canonicum Caesar Rypa maluje w postaci Matrony poważnej, z głową w promieniach na Niebo patrzącej, w lewej ręce ma Księgę i Infułę, w prawej wagę, na szali jednej Kielich w promieniach z Hostią, na drugiej Koronę, ku której Duch Ś. z góry leci.
38. Inconstantia, albo Niestateczność, w Niewieściej postaci, trzyma nowy Xiężyc promieńmi oświecony.
39. Justitia, wyraża się w postaci Panny niezbyt strojnej, twarzy surowej, rzymskiej, głowę ma różami jako Regina Virtutum, ukoronowaną; że jako róża, piękny wydaje odór. Inni ją malują na wole siedzącą, od Aarona BOGU za sprawiedliwych ofiarowanym; w prawej ręce szalki, w lewej Sępa piastuje, który na trupów najłakomszy, żywym nie szkodzi. Albo też na głowie ma wieniec z maku; Fasces, siekierę i wagi lewą ręką pokazuje, a przy nogach jest Sęp, sprawiedliwości u Herodota Symbolum. Maluje się z oczyma zasłonionemi, w stroju złocistym i białym, w Koronie złotej, od której wisi oko, w ręce prawej miecz, w lewej szalki. Justitia zaś Rigorosa jest śmierć w Paludamencie i Koronie z mieczem i wagą.
40. Libertas, na monecie Heliogabala wyraża się przez Matronę, czapkę w ręce prawej piastującą, (czapkę bowiem na wolność Wypuszczonym in signum Libertatis dawano), w lewej ręce Cornucopiae; bo przy wolności wiąże się obfitość. Albo osoba czapkę i rózgę piastującą. Albo młodzian nadobnie strojny, uzdeczkę porwaną trzyma, po ostrzu miecza chodzący. Albo jarzmo połamane z czapką Młodzian prezentuje. Albo Panna w białym stroju, w prawej ręce berło, w lewej czapkę trzyma. Caesar Ripa.
41. Majestas, jest Matroną z piorunem i gałązką laurową; albo też. z okrągiem świata i krzesłem Starożytnym Rzymskim Senatorskim, stąd Gloria, z owąd Acclamatio stoją koło niej. Bochius.
42. Matrimonium, albo Małżeństwo, wyraża człek w kajdanach, głowę w jarzmo kładący; albo też Młodzian w pięknym stroju, złoty pierścień na prawej ręce, na ramionach jarzmo niesie.
43. Memoria, wyraża się przez osobę o dwóch twarzach, na strony dwie patrzące, w jednej ręce piastuje Księgę, w drugiej pióro; albo też osoba palec do czoła przytyka, Księgę przewraca.
44. Mundus, albo Świat, maluje się adinstar węża ogon swój gryzącego; albo na kształt Męszczyzny w długiej szacie, na głowie Sferę ziemską złotą trzymającego.
45. Wzgarda Świata maluje się w osobie Męża zbrojnego, który Koronę depce, w Niebo patrzy, w prawej kopię, w lewej palmę piastuje.
46. Natura, wyraża się przez osobę z piersiami, która przybiegającym stąd i owąd dzieciom daje pokarm.
47. Nobilitas, na monecie Kommoda i Gety Cesarzów wyraża się przez Matronę, która w lewej ręce Palladium piastuje, to jest statuę Pallady zbrojnej, po Troi spalonej do Włoch przeniesionej przez Eneasza i tam przez Rzymianów, idących z Trojańczyków Familii, za znak Szlachectwa wziętej. Inni malują Pannę w pięknym stroju długim, z gwiazdą na czole, w lewej ręce z Berłem.
48. Oratio, albo Modlitwa, maluje się jak Panienka w sukniach zielonych i białych klęcząca, z ust jej płomień wybucha, w lewej ręce ma serce płomieniste, prawą ręką ku Niebu czyni incensację.
49. Otium, albo próżnowanie, wyraża Młodzian leżący obdarty, z rękami założonemi, a tu koło niego wiele rzeczy poobalanych, popsowanych.
50. Pax, wyraża się na monecie Cesarzów, jako Niewiasta; stos oręża pochodnią podpalająca. Inni Pokój malują w postaci Panny, rószczkę oliwną w jednej, w drugiej ręce Cornucopiam, albo Caduceum trzyma (Co to jest, tyle razy explikowałem). Albo też Panna Caduceum i Pdlladium, to jest statuę Pallady trzyma, nogami depce węża, znaczącego wojnę. Albo też wyraża się przez osobę siedzącą po pracach wojennych; trzymając w ręku Caduceum, albo laskę wężami otoczoną; przydają jej skrzydła, na znak, że Pokój łatwo od ludzi uleci i jest coś Niebieskiego, z Nieba danego. Wyrażają inni osobę, która w ręku piastuje rószczkę oliwną i Caduceum, a przy nogach jej stos wielki oręża, Lew leży z Barankiem. Albo Wulkan, Bożek ognia, kowal oręża Jowiszowego, z oręża formuje lemiesze. Albo Panna w białym stroju, na którym wilk i Baranek wyrażone włóczkową robotą.
51. Peccatum, wyraża się przez Młodziana ślepego, w szatach czarnych, opasanego wężem, drugi piersi jego gryzie; a on nad różnemi będąc drogami, niemi się puszcza.
52. Pietatem, albo Pobożność, wyrażają jedni osobą przy Ołtarzach z skrzynką, albo puszką, w której rzeczy są do kadzenia. Metellus Pius, wyrażając Pobożność, Białogłowę malował z Bocianem. Antoninus Pius Cesarz tejże Białogłowie przydał dziecię. Caesar Ripa wyraża Pobożność przez Niewiastę skromną, z skrzydłami, w stroju czerwonym, nad której głową płomień; prawą ręką sypie obfitość z roga, lewą skazuje na Bociana.
53. Periculum, wyraża Młodzian stojący z jednej strony nad przepaścią, z tyłu od węża ukąszony.
54. Paenitentia, maluje się adinstar Niewiasty smutnej, w stroju podłym, która na Krzyż wysoki patrzy, w ręce jednej rybę wiszącą, w drugiej miotełki i dyscypliny trzyma, a tu krata, jak owa Świętego Wawrzyńca, o nie oparta Caesar Ripa.
55. Prudentia, albo Roztropność, maluje się o dwóch twarzach, Męskjej i Białogłowskiej, pod jednym szyszakiem, w jednej ręce piastuje zwierciadło, w które patrzy; w drugiej kopię, wężem okręconą, przy nogach leży Słoń.
56. Opatrzność Boska, adumbruje się osobą Białogłowy, w lewej ręce kopię, w prawej berło piastującej, a przy nogach leży okrąg świata, na którym siedzi orzeł; albo też z kopią i tarczą . stojąca na globie, na którym Orzeł malowany.
57. Pugna, albo Bitwa, wyraża się przez Białogłowę w sukni powalanej, opasaną wężem, która trąbi w trąbę, a z niej płomień wybucha. Bochius.
58. Prodigalitas, albo Rozrzutność, maluje się ślepo z kornukopii sypiąca pieniądze.
59. Securitas, na monecie Gordiana Cesarza stoi Matrona z Berłem, na Kolumnie wsparta; do tej przydaj Ołtarz z ogniem zapalonym, wyrazisz, że BOGA kto czci, jest bezpieczny; albo też wspiera się na buławie Herkulesa, albo na łokciu na kolumnie wspartym, z nachyloną głową, niby drzymiącą, niczego się nie obawiająca.
60. Scandalum, wyraża Mąż w stroju niby żydowskim, w ręku ma karty grackie, w drugiej instrument Muzyczny, przy nogach jego leżą Księgi z tytułami, Romans Amadis, losy, trąby.
61. Sapientia, maluje się w postaci Panienki, w sukni koloru Tureckiego, w ręce prawej pochodnię zapaloną, w lewej Księgę trzyma otwartą. Mądrość zaś Boska jest Niewiasta w szatach długich, na piersiach zbroje, na kamieniu kwadrzastym stojąca, w lewej ręce Księgę z siedmiu Klauzurami i Barankiem, a koło głowy promienie; w prawej ręce trzyma Ś. Ducha in specie Gołębicy. Caesar Ripa.
62. Spes, maluje się w postaci maleńkiej Panienki, na znak, że te lata nadziei dobrej znakiem, z twarzą wesołą, szatą długa, cieniuchną, za wiatrem się podającą, która trzyma ziele o trzech listkach wynikających, na znak, że Spes in Herba wszelkiej krescencji; lewą ręką podnosi kraj szaty. Albo też Panienka skrzydlata wspiera się na kotwicy; albo też Panna w stroju zielonym, w wieńcu z gałązki kwitnącej, na kotwicy oparta, w prawej ma ręce Lilię, lewą sieje zboże.
63. Timor, reprezentuje się w osobie Męża, odzianego skórą Jelenia, bojaźliwego zwierza, przy nogach jego zając, u nóg skrzydła.
64. Tarditas, albo Powolność, albo lenistwo, siedzi na żółwiu ochełznanym i żółwia zacina.
65. Tentatio, wyraża się przez osobę do kagańca tłustości przylewającą.
66. Veritas, wyraża się przez Panienkę ubraną w welum bardzo subtelne, ut Veritas appareat; z brzoskwiniowego drzewa na głowie wieniec. Albo też w bieli Panienka, Słoneczne rękami trzyma promienie, a na głowie jej siedzi gołębica; albo też przytula do piersi prawą ręką brzoskwiniowy frukt z listkiem, który serce i język wyraża ludzi; w lewej zaś ręce trzyma klepsydrę, albo piaseczny zegar, pokazując, że Veritas temporis Filia, bo czas prawdę wykole. Czasem malują Pannę w stroju białym, bogatym, z kosą złotawą, w prawej zwierciadło, w lewej wagę, albo Słońce piastującą.
67. Victoria, maluje się w postaci Panny skrzydlatej, w prawej ręce Laurową Koronę, w lewej palmę noszącej. Na monecie Sewera i Kommoda Cesarzów siedzi osoba na tarczy, drugą zwycięzcy prezentuje. Czasem ją malują na froncie okrętu, albo pod Tropheum siedzącą; czasem na poczwórnym, albo podwójnym pojeździe siedząca jedzie. Przydała Wiktorji Jastrzęba, Koguta przy nogach, gdyż te są Hieroglifica zwycięstwa. Bywa malowana, iż Lwem się powozi, w wieńcu laurowym i z gałązką takąż. Wyraża się Wiktoria przez trzy Jastrzęby na tarczy do siebie pyskami lecące, między któremi inskrypcya: Aeternum victores.
68. Vigilantia, albo Czujność, wyraża się przez Matronę w szyszaku, na którym siedzi Żuraw; w prawej miecz, w lewej pochodnię trzyma, z gęsią przy nogach. Gdzie nota, że żuraw czujny, Gęś też Rzym obroniła swoim krzykiem. Inni przydają koguta i kamień do nogi owej Panny.
69. Virginitas, wyraża się przez Pannę w kwiaty ukoronowaną, w białej szacie, na lutni grającą, na polu zielonym, idącą za Barankiem. Albo też Panna Jednorożca głaszcząca, o którym piszą, że Virgineo mansvescit amore.
70. Vanitas, maluje się w stroju Białogłowskim, ręce na boki rozciągnione mając, a na głowie tacę z sercem.
71. Vita brevis, wyraża się przez Niewiastę, która kwiat w jednej ręce piastuje z karteluszem napisanym: Una dies aperit, conficit una dies; w drugiej ręce ma rybę.
72. Vita longa, także w Białogłowskiej adumbruje się osobie, w długim stroju, w jednej ręce kruka trzyma, drugą na Jeleniu wspiera się, gdyż ten Ptak i ten zwierz długich lat są Symbolum u Naturalistów.
73. Virtus, maluje się jak Amazonka zbrojna, z włócznią i puginałem, alias takim instrumentem, który bez ostrza, do obrony, nie do wojny zgodnym, gdyż Cnota tylko się strzeże, nie strzyże, zasłaniać, nie rozraniać powinna; nogą depcze szyszak i Okrąg Świata. U Pieriusza wyraża się taż Cnota przez Młodziana w szyszaku, w lewej ręce kopię, w prawej berło piastuje; prawą nogą na żółwiu stojącego, na honor w postaci Białogłowskjej przed sobą będącej, patrzącą. Marcellus, gdy Cnocie i honorowi na osobnych miejscach chciał powystawiać Kościoły, Wieszczkowie poradzeni radzi złączyć do kupy obie struktury, z taką dyspozycją, aby przez Bazylikę Cnoty do Kościoła Honoru, była droga. Na monecie Walentyniana Cesarza Cnota w prawej Chorągiew, w lewej okrąg świata piastuje, lewą nogą niewolnika depce. Wyrażają inni przez Herkulesa za rogi Jelenia chwytającego. Inni przez Matronę na kamieniu kwadratowym jedną nogą stojącą, w lewej ręce berło, w prawej węża trzymającą.
Virtus invincibilis, wyraża się przez. Niewiastę, na piersiach mającą kolet, miecz na głowie, kopię w ręku i tarczę z napisem: Nec forte, nec fato. Caesar Ripa.
74. Zelum, wyraża osoba w stroju Kapłańskim, w prawej ręce bicz, albo dyscyplinę, w lewej lampę zapaloną.
FINIS.
