ROZDZIAŁ XIV.

Wybór broni.

 

Art. 216.

O ile pokojowe usiłowania sekundantów nie odniosą skutku, natenczas winni oni raz jeszcze dokładnie ustalić stan faktyczny, zbadać szczegółowo zdolność honorową stron, oraz przystąpić do wyboru broni.

Art. 217.

Obrażonemu przysługuje zawsze prawo swobodnego wyboru legalnej broni pojedynkowej.

Obrazicielowi nie wolno odrzucić broni tak wybranej.

Uwaga: Wprost nadużyciem należy nazywać grasujący w niektórych okolicach Polski zwyczaj, uprawniający wyzwanego do wyboru broni. Niesłychany ów usus zakradł się do nas, zdaje się z niektórych południowo-niemieckich okolic, gdzie ma bardzo starą tradycję. Genezą zaś jego jest średniowieczne rozporządzenie Fryderyka Barbarosy, przyznające wyzwanemu prawo wyboru miejsca, czasu, broni i sędziego spotkania.

Jednakowoż już prawo longobardzkie, które pojedynek uznawało za środek dowodowy przed sądem, prawo oznaczania czasu i miejsca nadaje sędziemu, zaś wyzwanemu wybór broni.

Art. 218.

Honorową bronią są:

1. szabla;

2. szpada;

3. pistolet.

Żadnej innej broni przy pojedynku używać nie wolno.

Art. 219.

Wyjątkowo, o ile obrażonym jest cudzoziemiec, w którego kraju jest inna broń honorowa w użyciu, ma prawo w razie, jeżeli czynnie został znieważony, żądać pojedynku na broń w jego kraju używaną i według tamtejszych zasad. Obraziciel od wyboru takiej broni nie może się uchylić.

Art. 220.

Jeżeli przeciwna strona tego, który jako obrażony upoważniony jest do wyboru broni, na broń oznaczoną nie chce się zgodzić — wówczas obustronni zastępcy winni ową kwestię sporną przedłożyć sądowi rozjemczemu do rozstrzygnięcia (sąd do oznaczania broni).

Art. 221.

Sekundantom wolno odrzucić szablę lub szpadę, jeśli rozchodzi się o osobę, która dla swej ułomności, nie może taką bronią walczyć.

Art. 222.

O ile sekundanci nie są zgodni — podówczas w następujących wypadkach oznacza się broń przez losowanie.

a) jeśli na zwykłą niegrzeczność lub niewłaściwość zareagował obrażony obrazą tak, iż obaj przeciwnicy czują się obrażonymi, jak w tych wszystkich wypadkach, w których osoba naprzód obrażona odpowiedziała obrazą cięższą;

b) jeśli obrażony nie chciał przyjąć usprawiedliwienia i przeproszenia, wyjąwszy iż zniewagę tworzyło czynne znieważenie, obraza honoru wyzywającego lub obraza czci tegoż familii (w tych wszystkich wypadkach usprawiedliwienie w ogóle nie jest dopuszczalne);

c) jeżeli ze względów dyskrecji powód zatargów nie jest znany.

Art. 223.

Nie wolno fachowemu szermierzowi posługiwać się w pojedynku białą bronią, wyjąwszy, iż został czynnie znieważony albo zniewaga słowna obraża jego honor lub cześć familii.

Art. 224.

O ile obie strony są zawodowymi szermierzami, przepis artykułu poprzedniego nie obowiązuje.

Art. 225.

Jeżeli przeciwnik zawodowego szermierza oświadcza, iż mimo to pragnie walczyć na białą broń, natenczas jego sekundanci muszą wystarać się o pisemne oświadczenie przyjaciół tej osoby oraz ludzi biegłych w szermierce, stwierdzające wybitną umiejętność we władaniu szablą u osoby mającej zawodowego szermierza za przeciwnika.

 


POPRZEDNI ROZDZIAŁ

SPIS TREŚCI

NASTĘPNY ROZDZIAŁ