PRZYPISY
Dla uniknięcia niejasności oraz posądzeń o tworzenie neologizmów, co może się nasunąć wskutek wprowadzenia pewnych nowych nazw i określeń, podaję tutaj miejsce narodzin każdego z tych przybłędów do literackiego, wielkomiejskiego języka.
B a k o r t - lewy bok łodzi. (Bolesław Ślaski, Słownik morsko-rybołówczy, Poznań 1922).
B a ń t k a - mała flądra, Pleuronectes flessus. (Ks. Hieronim Gołębiowski, Obrazki rybackie, Pelplin 1910),
B a t - łódź rybacka o jednym maszcie. (Ślaski, Słownik mor.-ryboł.).
B e ł k - kotlina na dnie morza, formy leja. (Ślaski, Słownik).
B e ł t - cieśnina morska, (Samuel Bogumił Linde, Słownik języka polskiego, Lwów 1854).
B o d ó r - ość rybacka na węgorze. (Ślaski, Materiały i przyczynki do dziejów... Pucka, Warszawa 1916).
B o j a - syrena pływająca, Heulboje, gwiździel. (Ślaski, Słownik).
B r o d n i k - niewód pomniejszy do ciągnienia po dnie morza. (Ślaski, Słownik).
B u j o w i s k o - morze sfalowane. (Ślaski, Słownik).
B u r t a - bok statku. (Ślaski, Słownik).
B r y z a - franc. la brise, lekki a stały wiatr na morzu. (Ślaski, Słownik).
B y s t r z - prąd morski, nurt. (Ślaski, Słownik).
C h a r s z c z, czyli w y d m u s z y c a - roślina do utrwalania piasków nad morzem. (Gołębiowski, Obrazki rybackie).
C e r k w a, kaszubskie c e r k v j a - kościół. (Stefan Ramułt, Słownik języka pomorskiego, Kraków 1893).
C h e c z e - mieszkania. (Ramułt, Słownik).
D a r g a - węda na szczupaki. (Ślaski, Słownik).
D e n e g a - wzburzone morze. (Wos Budzysz. Nowotne spiewe, Poznań 1910).
D o r s z, czyli p o d m u c h l a. Gadus morrhua - ryba poławiająca się jedynie w głębokich warstwach wschodniego Bałtyku, (Prof. dr Antoni Jakubski, Rys biologii polskiego morza, Lwów-Warszawa 1923).
D r y g a w i c a, czyli s ł ę p - sieć na Wiśle używana. (Ślaski, Rybołówstwo i rybołówcy na Wiśle, Warszawa 1917).
D u l k a - kołek żelazny w burcie statku do opierania wiosła. (Ślaski, Słownik).
D u n a - wydma piasku, zaspa, morska góra. (Ślaski, Słownik).
G ł a d a - cicha morska toń. (Ślaski, Słownik).
G ł a d y s a - stornia gładka, bez kolców, Rhombus laevis. (Ślaski, Słownik).
G r u n t o w n i k - niewód po dnie chodzący, (Ślaski, Słownik).
G w i ź d z i e l, czyli b o j a - płynąca syrena. (Ślaski, Słownik).
H a k - ławica piaskowa w morzu. (Ślaski, Słownik).
H e l m ą t, czyli h a m u l e c - rękojeść, trzon steru. (Ślaski, Słownik).
K i d z e n a, czyli w e b ł o - trawa morska, Zostera marina. (Gołębiowski, Obrazki).
K i e ł p i e - łabędzie. (Ślaski, Słownik).
K i p i e l - wielka fala na morzu, niem. Brandung. (Ślaski, SłownikJ.
K l i n, kliver, foca, franc. le foc - żagiel trójkątny na przedzie statku. (Ślaski, Słownik),
K o r c z a k - naczynie do wylewania wody. (Linde, Słownik).
K r ą ż e l czy k r ę ż e l - walec drewniany w przęślicy. (Słownik warszawski Karłowicza).
K r ę c i c h a - wielki niewód wyciągany za pomocą kołowrotów. (Gołębiowski, Obrazki).
K w a c z a - statek rybacki o jednym lub dwu masztach, niem. Quase. (Ślaski, Słownik).
M a s z o p s t w o - spółka rybaków łowiąca na własny rachunek. (Ramułt, Słownik).
M i e r z e j a - wąski pas lądu odgradzający zatokę od morza. (Prof. Melchior Neumayer, Dzieje ziemi. Warszawa 1912).
M i k o ł a j e k a m e t y s t o w y - Eryngium maritimum, niem. Strand-diestel. (Dr January Kołodziejczyk, Krajobrazy roślinne nad Wisłą, Warszawa).
N a d b u r c i e, czyli d o l b a n - górna listwa nad burtą. (Ślaski, Słownik).
N i e o b a c z k i e m albo z n i e o b a c z k a - niespodzianie, chyłkiem. (Linde, Słownik).
N i e t o t a, czyli s k r z y p, w i d ł a k - ślad przedpotopowego wiel-kokrzewu. (Słownik warszawski Karłowicza).
P a c z y n a - wiosło duże. (Słownik warszawski Karłowicza).
P a l i s z c z e - grobla z palów w dno morza bitych, franc. estacade. (Kazimierz Mokłowski w Historii budownictwa drzewnego paliszczami nazywa budowle nawodne). Ponieważ nie posiadamy nazwy na oznaczenie pojęcia estacade, digue, molo - użyłem wyrazu paliszcze.
P a ł a s z - skrzydło drewniane w formie deski, umocowane z boku łodzi dla nadania jej większej ostojności na wodzie. (Ślaski, Słownik).
P a w ł o k a - bardzo cienka tkanina. "Zewlekli Jezusa i oblekli w powłokę". "Pawłoką jasną twarz zarzucił". "Włosy głowy twojej, jako pawłoka królewska". (Linde, Słownik).
P ł a s k o ć - franc. la plage, nadbrzeże. Wyraz zasłyszany przez Antoniego Sygietyńskiego z ust rybaków nadwiślańskich i używany przezeń na oznaczenie "plaży".
P ł a w a c z k a - łódź. "O białoskrzydła, morska pławaczko, wychowanico Idy wysokiej, łodzi bukowa..." (Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich. Chorus).
P o c h o d n i c a - gwiazda zaranna, "...pochodnica świtu, ta Polaków obronna stella matutina". (Juliusz Słowacki, Zawisza Czarny).
P o d p l u s k czy d o k ł a d w o d y, albo s z e l i n g a - fala zalewająca strąd i wracająca do morza. (Ślaski, Słownik).
P i ó r o albo c i ą g ł o - dolna część wiosła, w wodzie zanurzona. "Pióra zowią się końce płaskie u pojazdów". (Linde, Słownik).
P l i c h t a - przód łodzi z budką dla składania rzeczy. (Linde, Słownik. Ślaski, Słownik),
P ł a s t u g a - flądra, gatunek należący do rodziny płastugowatych, czyli bokopływów, Pleuronectidae. (Prof. dr Antoni Jakubski, Zarys biologii polskiego morza).
P o j a z d a - wiosło nieokute. "Przy burtach obu rozsadził pojazdy". (Klonowicz. Linde, Słownik. Ślaski, Słownik).
P r y s k - silne bicie bałwanów, wielka fala na morzu. (Ślaski, Słownik).
P r z e l e w a - silnie wzdymająca się i opadająca fala. (Ślaski, Słownik). "Gdy bok już czółna zanurza się w przelewie, drugi wał dźwignie i nie dał zaciekać". (Linde, Słownik).
P r z e w a ł - wielki napływ fali. (Linde, Słownik},
P o t y c z albo s o c h a - drążek z rozszczepem u góry, wbijany na lądzie do zawieszania sieci. (Ślaski, Słownik. Linde, Słownik).
R e m y - wiosła nieokute. (Ślaski, Słownik).
R e w a - ławica piaskowa ciągnąca się w morzu, podwodzie. (Ślaski, Słownik).
R u d e l albo r u d ł o. - "Rudel jest w tyle statku i wychodzi za budę, którym sternik według potrzeby kieruje", (Linde, Słownik).
R u f a - tylna część okrętu. (Linde, Słownik).
S a d y - ciemnosiwy. "Wołków go sadych ciągnęła para". (Słownik warszawski Karłowicza).
S i o d ł a t y - szarawy. "Gęsi szarawe, siodłate i pstre nie są tak użyteczne jak białe". (Linde, Słownik).
S n a d z i z n a - mielizna, płycizna w morzu, mianowicie przy brzegu. "Z powodu snadzizny Małego Morza..." (Słownik warszawski Karłowicza).
S p y c h - urwisty, obsypujący się brzeg, wiszar, franc. la falaise. (Ślaski, Słownik).
S t o r n i a - flądra wyrosła. (Ślaski, Słownik).
S t r ą d - brzeg morski, zwłaszcza płaski, nadmorze. (Ślaski, Słownik).
S t r o i s z - długa laska, trzon u bodora. (Ślaski, Słownik).
S t r o n a - wąska smuga wody tuż przy brzegu Wielkiego Morza, pomiędzy progiem a suchą rewą. (Ślaski, Słownik).
S u s t a w y albo s t a w y. "Lekarz nam kazał w sustawy uderzyć". (Juliusz Słowacki, Ojciec zadżumionych).
S z k u t a - statek wodny. (Linde, Słownik).
S z o r - bardzo głęboka woda na morzu, w znacznym oddaleniu od brzegów, odznaczająca się ciemną barwą, wart morski. (Ślaski, Słownik). "Woda prze szorem, woda płynie bystro". (Słownik warszawski Karłowicza).
S z t y m b o r k - prawy bok statku. (Ślaski, Słownik).
S z u t - lina do przytrzymywania dolnego, zewnętrznego rogu żagla w pewnym kierunku do wiatru. (Ślaski, Słownik).
S z y p e r - starszy rybak, przełożony nad maszoperią. (Gołębiowski, Obrazki).
T a k i e l - olinowanie i użaglenie statku. (A. Kleczkowski, Rejestr budowy galeony. Kraków 1915).
T a k l a - węda na łososie. (Ślaski, Słownik)].
T o p ż a g i e l, czyli wrona - mały żagielek u szczytu masztu ponad wielkim żaglem. (Ślaski, Słownik).
T r a m - belka główna. "Ciężki tram na zranione ramiona Jezusowe". "Las tramami zarosły". (Linde, Słownik).
U c h w a t, czyli g r y f - rękojeść, górna część pojazdy, wiosła. (Ślaski, Słownik).
W a r t - główny prąd rzeki. "Nurt krzywy i gościniec główny, gdzie ma iść szkuta i dubas warowny, wartem nazywa rotman". (Klonowicz, Flis).
W a t a - gęsta siatka rybacka na dwu drążkach. (Słownik warszawski Karłowicza).
W e b ł o, czyli m o r s z c z y n a - trawa morska. (Słownik warszawski Karłowicza. Prof. dr Jakubski, Rys biologii polskiego morza).
W e ł n a - bałwan morski, fala, wał wodny. "Bóg wzburza morze, a szumią głośno wełny jego". (Linde, Słownik),
W i e s t k a - baśń, opowieść. "...jest na Wschodzie wiestka, że się w róży kocha słowik". (Juliusz Słowacki, Zawisza Czarny).
W i ę c i e r z albo ż a k - sieć na węgorze. (Ślaski, Słownik).
W i k - Putziger Wieck, Małe Morze. (Ślaski, Słownik).
W o j o - ster u łodzi. (Ślaski, Słownik).
W y w ł o k a - miejsce na strądzie, przeznaczone dla wyciąganych z morza łodzi. (Ślaski, Słownik).
W y d m u s z y c a, czyli w y d m u c h r z y c a - charszcz, Elymus arcuarius, niem. Strandhafer. (Słownik warszawski Karłowicza. Ślaski, Słownik).
Z i e l e n i c a - przestrzeń wód morskich w niewielkiej odległości od strądu, odznaczająca się piękną zieloną barwą. Głębokość wody w takich miejscach wynosi kilka metrów. (Ślaski, Słownik).
Z a s ią k l e - jeziorko wody stojącej po wylewie, na zewnątrz koryta Wisły. (Ślaski, Rybołówstwo i rybołowcy na Wiśle).
Z d z i a r - wybrzeże, drobnym kamieniem usiane. (Ślaski, Rybołówstwo i rybołówcy na Wiśle).